امنیت و استحکام در گرو دیوار چینی اصولی
ساختمان سازی شامل چندین مرحله می باشد. از مهمترین مراحل ساخت ساختمان می توان به آماده سازی زمین، سفت کاری ساختمان و نازک کاری ساختمان، نماسازی ساختمان و محوطه سازی اشاره نمود. دیوار چینی یکی از اقداماتی است که در مرحله سفت کاری ساختمان توسط بنا و زیر نظر معمار، می تواند به روش های سنتی، جدید و سریع انجام شود.
در این مقاله کمانش همراه ما باشید تا با هم به بررسی اصول، روش های مختلف و انواع دیوار چینی و همچنین مصالح و لوازم آن بپردازیم.
فهرست
دیوار چینی چیست؟
دیوار چینی یا Wall Building یکی از مراحل ساخت ساختمان محسوب می شود که از اهمیت بالایی برخوردار است. از مهمترین دلایل اهمیت دیوار چینی می توان به نقش آن در جلوگیری از ریزش آوار به هنگام زلزله، مجزا سازی فضای داخلی از فضای خارجی و جداسازی فضاهای داخلی از یکدیگر و همچنین داشتن نقش عایق در ساختمان اشاره نمود.
دیوار چینی به عنوان مرحله ای از سفت کاری ساختمان، بعد از اجرای ستون ها و بتن ریزی سقف به صورت قائم و شاقولی با مصالحی مثل سنگ، بلوک و آجر و انواع ابزار دیوار چینی مثل شابلون دیوار چینی، چسب دیوار چینی، کمچه، تخته ماله، شمشه بنایی و ریسمان بنایی طبق اصول دیوار چینی، مرحله به مرحله انجام می شود. البته چیدن دیوار فقط محدود به دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان نمی شود، بلکه باغ، حیاط، استخر، سوله و غیره نیز به دیوار چینی نیاز دارند.
اصول دیوار چینی
اصول دیوار چینی و رعایت نکات مربوط به آن در ساختمان سازی بسیار مهم است. زیرا استحکام انواع دیوار که شامل دیوار تقویت شده، دیوار باربر، دیوار غیر باربر،دیوار پیش تنیده، دیوار توخالی و دیوار کامپوزیت می باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
اصول دیوار چینی که رعایت آن در استحکام دیوار موثر است، شامل نکاتی مربوط به قبل از چیدن دیوار و همچنین نکاتی در حین چیدن دیوار می باشد. از مهمترین اصول و اقدامات قبل از چیدن دیوار می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- انتخاب بهترین مصالح
- پاکسازی محوطه از هر نوع گیاه
- چیده شدن یک ردیف مصالح کنار هم طبق نقشه و به صورت آزمایشی قبل از چیدن کل دیوار
بعد از اقدامات ذکر شده به عنوان اصول قبل از چیدن دیوار، رعایت اصول دیوار چینی بسیار مهم است. به عنوان مثال، صاف و تراز بودن ردیف اول دیوار، آب پاشی دیوار به مدت حداقل 3 روز به منظور افزایش استحکام و جلوگیری از ترک و اصلاح ترک دیوار در صورت ترک خوردن پس از آب پاشی اولیه از اصول اولیه این امر است.
ادامه ارتفاع دیوار تا تراز سقف، پر شدن سوراخ های مربوط محل مهاربندها و محل لوله های تاسیساتی با ملات، در امتداد هم قرار نگرفتن بندهای قائم بلوک های دو ردیف پشت سر هم، ضخامت 1 تا 1.5 سانتی متری بندهای افقی، همباد چیده شدن دیوارهای خارجی در طبقات مختلف به منظور کاهش میزان دوغاب از دیگر اصول چیدن دیوار هستند.
استفاده از بلوک های با عرض 15 یا 20 سانتی متر در چیدن دیوارهای خارجی، استفاده از بلوک های فوم دار در چیدن دیوارهای خارجی به منظور عایق کاری، چیدن دیوار راه پله همباد وجه داخلی تیر به منظور جلوگیری از نمای نامناسب راه پله، ایجاد لغازها در قسمت بیرون ساختمان، ریختن دوغاب بعد از هر 5 ردیف در زمان اجرای تیغه ها، استفاده از آجر فشاری یا بلوک در محل اتصال دیوار و سقف، استفاده از بست رادیکالی به منظور اتصال دیوارها به عناصر اصلی سازه مثل ستون ها، درگیر شدن دیوارهای متقاطع با یکدیگر به روش هشت گیر و استفاده از وال پست نیز از اصول مهم این امر هستند.
به طور خلاصه به شرح زیر می توان از اصول دیوار چینی یاد کرد:
- زنجاب کشی
- شاقولی بودن دیوارها
- استفاده از یک نوع مصالح
- عایق کاری
مراحل دیوار چینی
مراحل دیوار چینی بسته به اینکه روش دیوار چینی جدید و مدرن باشد یا دیوار چینی سنتی و قدیمی باشد و همچنین با توجه به مصالح مثل آجر، سنگ و بلوک تفاوت های جزئی با یکدیگر دارند. اما به طور کلی چیدن دیوار به هر روشی که باشد و با استفاده از هر مصالحی که اجرا گردد، مراحل پایه ای یکسانی دارد که رعایت ترتیب این مراحل ضروری می باشد.
مراحل دیوار چینی به شرح زیر می باشد:
- آماده سازی زیر کار و تراز کردن پی قبل از چیدن دیوار (برای چیدن دیوارهای خارجی)
- اجرای رابیتس
- آماده سازی ملات
- رگه چینی
- شمشه گذاری
- اجرای مصالح
- اجرای درز انقطاع
- ریسمان کشی دیوار
آماده سازی زیر دیوار و تراز کردن پی قبل از دیوار چینی برای اجرای دیوارها به خصوص دیوارهای خارجی ضروری است. بعد از آماده سازی شرایط چیدن دیوار، باید ملات آماده شود و رگه چینی انجام شود. رگه چینی در واقع قرار دادن یک ردیف از مصالح بر روی زمین است که طبق نقشه ای که معمار آن را طراحی نموده است، اجرا می شود. این عمل باعث می شود، محل قرارگیری دیوارها و فضای داخلی یک ساختمان قبل از اجرای دیوار مشخص شود.
بعضی از معماران و افرادی که ساخت و ساز انجام می دهند برای نشانه گذاری و مشخص کردن جایگاه هر دیوار و فضای داخلی به جای رگه چینی و استفاده از مصالح، از ریختن گچ بر روی زمین طبق نقشه و همچنین خط زدن، استفاده می کنند.
بعد از رگه چینی، شمشه گذاری انجام می شود. شمشه گذاری نقش مهمی در اجرای منظم و اصولی دیوار دارد. به این صورت که ابتدا و انتهای دیوارها را با دو شمشه محکم که عموما از جنس فلز هستند، به وسیله گچ به کف و سقف متصل می شوند، سپس با ریسمان کشی رج به رج دیوار چیده می شود. لازم به ذکر است در زمان اجرای دیوار، برای جلوگیری از ترک خوردگی دیوارها که بر اثر تغییرات آب و هوایی، زمین لرزه و نشست دیوار ایجاد می شوند، درز انقطاع باید اجرا شود.
در نهایت اجرای مصالح به عنوان مهمترین مرحله باید به درستی و با استفاده از بهترین مصالح برای دیوار چینی انجام شود. حتی اگر مصالح برای چیدن دیوار تراز باشند اما استاندارد نباشند، ممکن است نتوانند به عنوان عایق حرارتی، رطوبتی و صوتی عمل کنند.
انواع دیوار چینی
انواع دیوار چینی را با توجه به مصالح مربوط به چیدن دیوار می توان تقسیم بندی نمود. انتخاب هر یک از انواع، با توجه به نوع دیوار و محل قرار گیری دیوار صورت می گیرد. از محبوب ترین انواع دیوار چینی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- دیوار چینی با آجر
- دیوار چینی با سنگ
- دیوار چینی با بلوک
هر یک از انواع نام برده شده، خود نیز انواعی دارند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
دیوار چینی با آجر
دیوار چینی با آجر با انواع آجر قابل اجرا است. آجر فشاری برای چیدن دیوار یکی از مناسب ترین انواع آجر است، زیرا آجر فشاری مقاومت بالایی در برابر فشار ناشی از وزن ساختمان را دارد، که در هنگام لرزش زمین مانع از آوار شدن دیوار می شود.
با این حال اجرای دیوار با آجر فقط به آجر فشاری ختم نمی شود و از آجرهای دیگر نیز می توان برای این امر استفاده نمود. در ادامه لیستی از آجرهایی که از آنها در پروژه های مختلف برای چیدن دیوار استفاده می شود، را خواهیم داشت:
- آجر فشاری
- آجر نسوز
- آجر قزاقی
- آجر لفتون
از مهمترین مزایای چیدن دیوار با آجر می توان به مقرون به صرفه بودن، اجرای آسان، سبک بودن، مقاوم بودن در برابر آتش سوزی، زیبایی، دوام و طول عمر بالا اشاره نمود.
دیوار چینی با سنگ
دیوار چینی با سنگ بیشتر از اینکه در مرحله سفت کاری ساختمان و مجزا سازی فضای داخلی ساختمان کاربرد داشته باشد، مناسب محوطه سازی و چیدن دیوار حیاط و باغ است. برای چیدن دیوار از سنگ های مختلفی با توجه به نوع پروژه می توان استفاده کرد که در ادامه محبوب ترین سنگ های مناسب اجرای دیوار را خواهیم داشت:
- سنگ لاشه
- سنگ مالون
- سنگ کوهی
- قلوه سنگ
همانطور که از لیست بالا مشخص است، سنگ های طبیعی مثل قلوه سنگ و سنگ رودخانه ای، سنگ کوهی، سنگ لاشه و سنگ مالون برای چیدن دیوار مناسب هستند. استفاده از سنگ طبیعی برای اجرای دیوار مزایای بسیاری از جمله سازگاری با محیط زیست، تنوع در طرح و رنگ، زیبایی طبیعی، استحکام بالا و مقاومت در برابر ضربه و فشار و همچنین مقاومت در برابر بارندگی های شدید، تابش مستقیم نور خورشید و به طور کلی تغییرات جوی می باشد.
دیوار چینی با بلوک
دیوار چینی با بلوک با انواع متفاوتی از بلوک برای کاربری های متفاوت قابل اجرا است که از مهمترین بلوک های مناسب برای چیدن دیوار می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بلوک سیمانی
- بلوک هبلکس
- بلوک سفالی
- بلوک پرلیتی
- بلوک اتوکلاو
هر یک از انواع بلوک مناسب چیدن دیوار دارای ویژگی هایی هستند که آنها را به محبوب ترین و بهترین مصالح تبدیل کرده است که در ادامه نگاهی به مهمترین مزایای هر یک از انواع بلوک مناسب اجرای دیوار خواهیم داشت.
چیدن دیوار با بلوک سیمانی به عنوان یک عایق که به راحتی در ابعاد مختلف تولید می شود، اجرای ساده ای دارد. چیدن دیوار با بلوک هبلکس علاوه بر اجرای ساده و مقرون به صرفه بودنش، توانایی تحمل وزن و فشار بالا را دارد. از آنجایی که بلوک هبلکس جز بلوک های سبک به حساب می آید، ایمنی سازه و ساختمانی که با این نوع بلوک دیوار چینی شده است، در مقابل زمین لرزه بالا می رود. بلوک سفالی علاوه بر مقرون به صرفه بودن و اجرای آسانی که دارد، عایق صوتی و همچنین عایق حرارتی مناسبی برای ساختمان می باشد.
از انواع بلوک مناسب اجرای دیوار نه تنها برای چیدن دیوار داخلی ساختمان بلکه برای چیدن دیوار باغ و به طور کلی محوطه سازی می توان استفاده نمود.
روش دیوار چینی
روش دیوار چینی در پروژه های مختلف، با توجه به مقدار هزینه در نظر گرفته شده برای این مرحله از سفت کاری ساختمان، استفاده از نوع مصالح به کار رفته برای چیدن دیوار و همچنین سرعت اجرای آن متفاوت خواهد بود. با توجه به این موارد، چیدن دیوار به روش های زیر امکان پذیر خواهد بود:
- دیوار چینی سنتی
- دیوار چینی جدید
- دیوار چینی سریع
دیوار چینی سنتی
دیوار چینی سنتی یا قدیمی، یکی از روش های مرسوم چیدن دیوار می باشد. در چیدن دیوار به روش سنتی، از مصالح موجود در منطقه استفاده می شود. خشت و سنگ جزو رایج ترین متریال و مصالحی هستند که در کشور ما برای چیدن دیوار به روش سنتی، مورد استفاده قرار می گیرند.
دیوار چینی جدید
دیوار چینی جدید یا مدرن، این روزها در صنعت ساخت و ساز و ساختمان سازی طرفداران بسیاری دارد. اگر بنا یا فردی که این مرحله از سفت کاری ساختمان را به عهده دارد، قصد دیوار چینی جدید را داشته باشد، باید از مصالح و متریال نوین مثل بلوک های سبکی همچون بلوک هبلکس استفاده کند.
دیوار چینی سریع
دیوار چینی سریع یکی از روش های چیدن دیوار است که مشخصا اجرای آن با سرعت بالایی صورت می گیرد. در این روش بنا به نوع پروژه ساختمانی به جای استفاده از سنگ، آجر و بلوک، از انواع دیوار پیش ساخته مثل دیوار پیش ساخته بتنی، دیوار پیش ساخته گچی، دیوار پیش ساخته یونولیتی استفاده می شود. از آنجایی که انواع دیوار پیش ساخته در کارخانه ها تولید می شوند و فقط در مکان پروژه اجرا می شوند، چیدن دیوارها با سرعت بالا اجرا می شود.
مصالح دیوار چینی
مصالح دیوار چینی، نقش مهمی در نوع چیدن دیوار و روش چیدن آن دارند. در واقع می توان گفت مصالح هستند که نوع اجرای دیوار را تعیین می کنند. از کاربردی ترین مصالحی که برای چیدن دیوار مناسب هستند، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ملات دیوار چینی
- آجر دیوار چینی
- سنگ دیوار چینی
- بلوک دیوار چینی
ملات دیوار چینی
ملات دیوار چینی یکی از مصالح کاربردی برای چیدن دیوار می باشد. ملات می تواند به صورت سنتی با مخلوطی از ماسه و سیمان و یا گچ توسط بنا تهیه شود، همچنین می تواند ملات دیوار چینی آماده باشد.
در روش تهیه سنتی ملات به نیروی انسانی و دقت بالایی نیاز است، زیرا در این نوع از ملات مواد اولیه مثل ماسه و سیمان باید به نسبت مشخصی با یکدیگر ترکیب شوند. در صورت کوچکترین بی دقتی از سمت فرد بنا و نیروی انسانی در ترکیب مواد ملات، کیفیت ملات برای اجرای دیوار پایین می آید، به همین دلیل ملات آماده جایگزین نوع سنتی آن شد.
در ملات آماده که هم برای چیدن دیوار و هم برای آستر زنی دیوار مورد استفاده قرار می گیرد، به ماسه و سیمان نیازی نیست. با وجود قیمت بالاتری که ملات آماده به نسبت ملات سنتی دارد، اما سرعت اجرای آن بالاتر است و استانداردها بدون خطای نیروی انسانی در آن رعایت شده است.
به طور کلی ملات آماده و سنتی هر دو باید چسبندگی بالایی داشته باشند، وزن سازه را بالا نبرند و به استحکام دیوار به عنوان بخش مهمی از ساختمان در ساختمان سازی کمک کند.
آجر دیوار چینی
آجر دیوار چینی از محبوب ترین و بهترین مصالح برای دیوار چینی به حساب می آید که از آن برای چیدن انواع دیوار استفاده می شود. از انواع آجر برای این امر می توان استفاده نمود. آجر فشاری، آجر نسوز، آجر قزاقی، آجر لفتون که به آن آجر بهمنی و آجر سوراخ دار نیز گفته می شود، بهترین نوع آجر برای چیدن دیوار هستند. این دیوار می تواند دیوار داخلی باشد، می تواند نمای ساختمان باشد و همچنین می تواند دیوار محوطه باشد.
در مرحله سفت کاری ساختمان، چیدن دیوار باید به نحوی انجام شود که دیوار توانایی تحمل بار بالا را داشته باشد و اصطلاحا دیوار باربر باشد، تا در هنگام زمین لرزه خطر آوار شدن دیوار کاهش یابد.
آجر مناسب برای چیدن دیوار باربر آجر فشاری یا همان آجر گری می باشد، زیرا این آجر توانایی تحمل بار بالا را دارد. در اجرای دیوار با آجر رعایت نکاتی مثل قائم و شاقول بودن، قفل و بست آجرها، هشت گیر بودن آجرها و قرار گرفتن نیمی از طول آجرها به صورت یک رج در میان در داخل ضخامت دیوار و اجرای فونداسیون مناسب پی در صورتی که چیدن دیوار با آجر بر سطح زمین انجام شود، بسیار مهم است.
سنگ دیوار چینی
سنگ دیوار چینی از قدیمی ترین مصالح مناسب این امر است که با انواع مختلف سنگ مثل سنگ کوهی، سنگ لاشه، سنگ مالون، قلوه سنگ یا سنگ رودخانه ای قابل اجرا می باشد.
سنگ برای دیوار چینی حیاط و محوطه سازی یکی از بهترین گزینه ها می باشد، چرا که سنگ ها علاوه بر طبیعی بودن و سازگاری که با محیط زیست دارند، در رنگ و اندازه تنوع بالایی دارند. همچنین سنگ استحکام بالایی دارد و در هر شرایط آب و هوایی مقاومت خود را حفظ می کنند.
برای اجرای دیوار سنگی، رعایت نکاتی مثل میزان ملات و همچنین استقرار سنگ ها برای حفظ استقامت دیوار بسیار مهم است. سنگ باید آغشته به ملات شود، به طوری که سنگ هایی که در چیدن دیوار به کار می روند، به هیچ عنوان با یکدیگر در تماس نباشند و فقط آن بخش از سنگ که قابل مشاهده است، آغشته به ملات نمی شود. در این فرآیند هر سنگ باید به صورت منظم و یکنواخت بر روی دیوار قرار بگیرد، که هیچ سطحی از سنگ کوتاهتر یا بلندتر از سطح دیگر نباشد. در نهایت برای آنکه زیبایی دیوار با سنگ حفظ شود، چیدمان سنگ ها باید به گونه ای باشد که رگه های روی آنها به صورت افقی باشد.
بلوک دیوار چینی
بلوک دیوار چینی جزو مصالح نوین برای این چیدن دیوار محسوب می شود که انواع مختلفی دارد. بلوک به طور کلی به دو دسته سنگین و سبک که با نام بلوک پوکه ای نیز شناخته می شود، تقسیم می شود.
تفاوت این دو نوع بلوک در ترکیبات آنها می باشد. از ترکیب سیمان، ماسه و آب، بلوک سنگین تولید می شود، در صورتی که از ترکیب سیمان، آب و سیلیس بلوک سبک تولید می شود. بلوک سبک به دلیل وزن سبکی که دارد، در برابر زلزله مقاوم است. همچنین بلوک سبک عایق مناسبی برای صدا، گرما و حرارت می باشد. به همین دلایل است که انواع بلوک سبک یا همان بلوک پوکه ای بهترین بلوک برای دیوار چینی هستند. از جمله بلوک های سبک مناسب برای چیدن دیوار می توان به بلوک سیمانی، بلوک سفالی و بلوک هبلکس اشاره نمود.
با توجه به نوع دیوار، نوع بلوک می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال بهتر است برای چیدن دیوار حیاط ، باغ و به طور کلی محوطه از بلوک سیمانی استفاده شود و از بلوک سفالی برای چیدن دیوارهای غیرباربر و جدا کننده داخلی استفاده نمود.
برای اجرای دیوار با بلوک در ابتدا باید پی ریزی دیوار انجام شود، سپس بلوک ها خیس شوند و بعد از آن بلوک ها به صورت رج به رج بر روی یکدیگر چیده شوند، به طوری که فضای خالی بین بلوک ها با ملات پر شود.
ابزار دیوار چینی
ابزار دیوار چینی به اندازه مصالح اهمیت دارد. اگر با وجود آجر، سنگ، بلوک و ملات ابزار و وسیله ای برای چیدن دیوار وجود نداشته باشد، عملا این فرآیند غیر ممکن خواهد بود. چیدن و اجرای دیوار که از مهمترین مراحل سفت کاری ساختمان است باید با بهترین مصالح و با دقت بالایی اجرا شود، چرا که در غیر این صورت امنیت آن ساختمان به خطر خواهد افتاد. به اندازه ای که حضور نیروی متبحر برای این چیدن دیوار لازم و ضروری است، استفاده از بهترین و دقیق ترین تجهیزات و ابزار نیز ضروری است. از مهمترین وسایل و ابزار برای چیدن دیوار می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- میلگرد بستر در دیوار چینی
- چسب دیوار چینی
- شابلون دیوار چینی
- کمچه
- تخته ماله
- شمشه بنایی
- شاقول بنایی
- بیل بنایی
- ریسمان بنایی
موارد استفاده دیوار چینی
هدف از چیدن دیوار فقط محدود به تقسیم بندی فضا نمی شود، بلکه دلایل مهم دیگری برای این امر وجود دارد. فرآیند چیدن دیوار در پروژه های ساختمانی و محوطه سازی به منظور اهداف مختلفی انجام می شود، که می توان مهمترین آنها را در لیست زیر خلاصه کرد:
- تفکیک و تقسیم بندی فضاها
- ایجاد حریم خصوصی و امنیت
- افزایش مقاومت و استحکام سازه
- پایه ریزی و تقویت فونداسیون
- عایق بندی صوتی و حرارتی
- پوشش و محافظت از تاسیسات ساختمانی
- بهبود فضای محوطه و منظر
- ارتقا زیبایی ساختمان و محوطه
دیوار چینی انواع فضا
چیدن دیوار در پروژه های ساختمانی و محوطه سازی، بسته به نوع فضا و شرایط محیطی به روش های متفاوت و با مصالح متفاوتی انجام می شود. در ادامه لیستی از انواع فضاهایی که نیازمند چیدن هستند را خواهیم داشت:
- دیوار چینی ساختمان
- دیوار چینی اسکلت فلزی
- دیوار چینی زمین شیب دار
- دیوار چینی سوله
- دیوار چینی باغ
- دیوار چینی حیاط
- دیوار چینی استخر
دیوار چینی ساختمان
دیوار چینی ساختمان در ساختمان سازی جز مراحل سفت کاری ساختمان می باشد. انتخاب بهترین مصالح برای دیوار چینی و همچنین دقت در چیدن و اجرای دیوار ساختمان بنایی بسیار مهم است، چرا که ساختمان باید مقاوم باشد و دیوار ساختمان باید به گونه ای باشد که در برابر زمین لرزه استحکام کافی را داشته باشد.
با وجود اینکه در بخش مراحل دیوار چینی از همین مقاله، توضیحی در رابطه با نحوه چیدن دیوار ساختمان داده شده است، اما خالی از لطف نیست که در این بخش لیستی از مهمترین مراحل دیوار چینی ساختمان را به شرح زیر داشته باشیم:
- اجرای رج اول هر دیوار
- نصب شمشه فلزی در ابتدا و انتهای دیوار
- شاقول کردن دیوار
- گونیا کردن دیوار
دیوار چینی اسکلت فلزی
دیوار چینی اسکلت فلزی با مصالح ساختمانی مدرن و به شیوه ای جدید اجرا می شود. در گذشته انواع آجر و سنگ جزو مصالح اصلی برای چیدن دیوار ساختمان به حساب می آمدند، اما با گذشت زمان که سازه فلزی در ساختمان سازی جایگاهی ویژه پیدا کرد، مصالح مناسب برای چیدن دیوار در ساختمان اسکلت فلزی نیز تغییر کرد. انواع بلوک ساختمانی، بتن سبک، شیشه ساختمانی، ورق فلزی، ساندویچ پانل در دیوار چینی ساختمان اسکلت فلزی و به طور کلی در ساخت و ساز جایگاه ویژه ای دارند.
اجرای وال پست در ساختمان با اسکلت فلزی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا در ساختمان با اسکلت فلزی عموما دیوارها ارتفاع زیادی دارند و اجرای وال پست به هدف مهار کردن بار سازه، جز اقدامات ضروری محسوب می شود. پس از مهاربندی دیوار، انتخاب و آماده سازی بهترین مصالح برای چیدن دیوار گام مهمی در اجرای دیوار اسکلت فلزی می باشد. ما بقی مراحل دقیقا مشابه همان مراحلی است که در بخش ابتدایی مقاله بیان شده است.
نکته ای که باید در نظر داشت خیساندن و زنجاب نمودن مصالح است. اگر آجر، بلوک سفالی و بلوک سیمانی جز مصالح انتخابی برای چیدن دیوار باشند، باید قبل از اجرا به مدت یک ساعت در آب خیس شوند تا رطوبت ملات را به خود جذب نکنند.
دیوار چینی زمین شیب دار
دیوار چینی زمین شیب دار به نسبت چیدن دیوار در زمین مسطح سخت تر است، چرا که قبل از چیدن دیوار در زمین شیب دار باید اقدامات بیشتری صورت گیرد. پی ریزی اولین اقدامی است که باید در زمین شیبداری که قرار است در آن دیوار اجرا شود و می توان گفت در بین انواع پی، پی پلکانی یا فونداسیون پله ای بهترین و مقرون به صرفه ترین پی ریزی در این نوع زمین هستند، چرا که در زمان اجرای پی پلکانی میزان حفاری و ساخت دیوارهای زیر زمینی به حداقل می رسند.
بعد از اجرای پی به عنوان اولین مرحله، اجرای دیوار حائل بسیار مهم است. دیوار حائل علاوه بر اینکه می تواند از فرسایش و رانش خاک جلوگیری کند، توانایی تحمل فشار اختلاف تراز حاصل از عملیات عمرانی خاکبرداری و خاک ریزیی را نیز دارد که آن را به یک تکیه گاهی برای سازه تبدیل می کند. و در نهایت قبل از اجرای دیوار در زمین شیب دار، زهکشی نیز باید انجام شود.
دیوار چینی سوله
دیوار چینی سوله با توجه به وظیفه ای که دیوار دارد و همچنین محل قرار گیری آن می تواند با مصالح متفاوت اجرا شود. به عنوان مثال چیدن دیوار خارجی سوله که یکی از دیوارهای اصلی در سوله است، باید متناسب با کاربری سوله و همچنین با مصالحی که سازگار با شرایط آب و هوایی منطقه است، انجام شود.
دیوارهای داخلی سوله نیز که به منظور تقسیم فضای داخلی سوله به کار می روند، می توانند با انواع مصالح مثل ملات، بلوک و آجر اجرا شوند. البته به جز دیوار خارجی و دیوار داخلی سوله، از دیوارهای دیگری نیز می توان در ساخت و اجرای سوله استفاده نمود. در ادامه لیستی از انواع دیوارچینی سوله را خواهیم داشت:
- چیدن دیوار خارجی سوله
- چیدن دیوار داخلی سوله
- چیدن دیوار محوطه سوله
- چیدن دیوار باربر
- اجرای دیوار کاذب
در سوله مهمترین دیوارها، دیوارهای خارجی و داخلی هستند که بنا به کاربری سوله چیده می شوند، اما چیدن دیوار باربر در سوله ضرورتی ندارد، چرا که وظیفه انتقال بار سوله به فونداسیون بر عهده خود سازه است و به ندرت احتیاج می شود که از دیوار باربر در ساخت سوله استفاده شود. اجرای دیوار کاذب در سوله نیز همیشگی نیست و فقط حکم پارتیشن را دارد که به صورت موقت برای تفکیک فضاهای داخلی مورد استفاده قرار می گیرد. در نهایت وقتی صحبت از اجرای دیوار سوله می شود، باید این نکته را در نظر داشت که زمین محوطه سوله باید از زمین های مجاور تفکیک شود. پس نباید از چیدن دیوار محوطه سوله نیز غافل شد.
دیوار چینی باغ
دیوار چینی باغ باید به طور دقیق و اصولی، زیر نظر جهاد کشاورزی انجام شود، چرا که قطعات باغ ها و زمین های کشاورزی نباید از حد مجاز تعریف شده کوچکتر باشند. چیدن دیوار باغ باید به گونه ای باشد که زهکشی زمین به درستی انجام شود و همچنین پی ریزی نباید سطح زیر کشت را درگیر کند.
چیدن دیوار باغ بسته به اینکه زمین باغ مسطح و هموار باشد یا شیب دار، می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال اگر زمین باغ شیب دار باشد، قبل از چیدن دیوار باغ یا باید با خاکبرداری و خاک ریزی زمین مسطح شود و یا باید فونداسیون پله ای اجرا شود. اما اگر زمین باغ مسطح باشد، فقط کافیست آن قسمت از باغ که قرار است دیوار در آنجا چیده شود، مشخص شود و از هر نوع گیاهی پاکسازی شود و در نهایت طبق مراحل، دیوار چیده شود.
اجرای دیوار باغ با سنگ و بلوک به نسبت سایر مصالح مرسوم هستند، اما با این حال برای چیدن دیوار باغ می توان از آجر و حتی فنس و دیوار پیش ساخته بتنی نیز استفاده نمود. شرایط مختلفی مثل شرایط آب و هوایی، سلیقه مالک باغ، متراژ باغ و هزینه در نظر گرفته شده برای انجام این عملیات می توانند بر روی انتخاب مصالح تاثیر بگذارند.
دیوار چینی حیاط
دیوار چینی حیاط که به منظور تعیین مرز با زمین ها و ساختمان های مجاور، دور تا دور ساختمان اجرا می شود، باید به صورت اصولی انجام شود. از مهمترین اصولی که توسط شهرداری برای دیوار چینی حیاط تعیین شده است، می توان اشاره ای به موارد زیر داشت:
- الزامی بودن اجرای فونداسیون بتنی
- ممنوعیت بیشتر از 20 متر در طول پیوسته دیوار
- ممنوعیت بیشتر از 10 متر در نسبت ارتفاع به عرض دیوار
- ممنوعیت بیشتر از 2 متر ارتفاع برای دیوار بنایی غیر مسلح
- ممنوعیت بیشتر از 3 متر ارتفاع برای دیوار بنایی کلاف دار
انتخاب مصالح برای چیدن دیوار حیاط به اندازه دیگر مسائل مربوط به حیاط سازی مهم است. برای چیدن دیوار حیاط می توان ملات را با هر یک از مصالح مثل سنگ، بلوک سیمانی، بلوک بتنی، بلوک سفالی و آجر ترکیب کرد و با رعایت موارد ذکر شده، دیوار حیاط را چید.
دیوار چینی استخر
دیوار چینی استخر با توجه به اینکه استخر در یک مجموعه ورزشی باشد یا در یک باغ می تواند با مصالح ساختمانی متفاوتی انجام شود. اما به طور کلی چیدن دیوار استخر با بلوک سیمانی یکی از بهترین گزینه هایی است که به سازندگان پیشنهاد داده می شود. چیدن دیوار با بلوک سیمانی که یکی از مصالح محبوب به حساب می آید، نه تنها به نسبت مصالح دیگر مقرون به صرفه است بلکه در صورت نیاز به تعمیرات، تعمیر کردن آن راحت تر است. همچنین اجرای دیوار استخر با بلوک سیمانی، باعث می شود تحمل ضعف کششی استخر بالا رود و در مقابل فشار و نشست خاک مقاوم گردد.
بعد از شفته ریزی، خاکبرداری کاسه استخر، تسطیح و رگلاژ کف استخر، اجرای بتن مگر کف استخر، آرماتوربندی کف استخر و بدنه آن و لوله کشی استخر، چیدن دیوار استخر از اقدامات اصلی ساخت استخر است که باید با حساسیت بالایی انجام شود. در چیدن دیوار استخر با بلوک سیمانی، باید بلوک ها به همراه ملات به نحوی چیده شوند که هر میلگرد بتواند از یک سوراخ در مرکزی بلوک عبور کند.
برای اتصال میلگردهای قائمی که در دیوار استخر به کار رفته اند، باید از یک شاخه میلگرد به صورت افقی استفاده کرد. در واقع بعد از هر رج بلوک چینی برای دیوار استخر باید از یک شاخه میلگرد افقی برای اتصال میلگردهای قائم به یکدیگر استفاده کرد. و در نهایت جای لوله های دهش و اسکیمر به داخل استخر، بر روی دیوار چیده شده، مشخص می شود و لوله های دهش نصب می شوند.
آموزش دیوار چینی
آموزش دیوار چینی برای افرادی که می خواهند خودشان کار دیوار چینی را انجام دهند و از بنا کمک نگیرند، مفید خواهد بود. البته پیشنهاد می شود برای چیدن دیوار از فردی که قبلا آمورش دیوار چینی دیده است و در این زمینه تجربه دارد، کمک گرفته شود.
چیدن دیوار با مصالح مختلف مثل بلوک، آجر و سنگ و به روش های مختلف یعنی سنتی، جدید و سریع انجام می شود. همچنین چیدن دیوار برای ساختمان، محوطه باغ و حیاط می تواند در زمین های مسطح و یا حتی شیب دار انجام شود که به توضیح هر یک پرداختیم. اما در بین همه این موارد اجرای دیوار با بلوک سیمانی بسیار کاربردی است و خالی از لطف نیست که به طور جداگانه به آموزش چیدن دیوار با بلوک سیمانی بپردازیم.
در آموزش دیوار چینی مثل هر نوع آموزش دیگری اول باید مقدمات بررسی شوند. به عنوان مثال برای چیدن دیوار با بلوک سیمانی اول باید انواع بلوک سیمانی را بشناسیم تا متناسب با نیاز بهترین نوع آن را انتخاب کنیم. بعد از انتخاب و تهیه بلوک سیمانی و دیگر مصالح ساختمانی مورد نیاز مثل سیمان، ماسه،گچ و بتن آماده، باید تجهیزات و لوازم مورد نیاز مثل سطل، استانبولی، شمشه، ریسمان، ماله، چرخ دستی، ابزار اتصال و نوار اندازه گیری برای کار تهیه شوند.
بعد از فراهم کردن مقدمات برای چیدن دیوار نوبت به اجرای مراحل آن می رسد که در ادامه لیست کامل مراحل را خواهیم داشت:
- پی ریزی دیوار
- خیس کردن بلوک سیمانی
- استفاده از خطوط راهنمای بلوک چینی
- ملات کشی روی زمین
- چیدن ردیف اول بلوک ها بر روی زمین
- بررسی تراز بودن بلوک های چیده شده در ردیف اول
- چیدن ردیف های بعدی بلوک ها
- ریسمان کشی
پی ریزی و اجرای فونداسیون که زیر نظر مهندس عمران انجام می شود، میلگرد ها بسته می شوند، بلوک ها جاگذاری می شوند و روی آنها با بتن پر می شود. در گام بعدی قبل از ملات کشی و چیدن ردیف های بلوک سیمانی بر روی یکدیگر باید بلوک ها خیس و سیراب شوند، به گونه ای که در زمان ملات ریزی در حین اجرای دیوار، آب ملات جذب بلوک های سیمانی نشود. بعد از آن برای صاف چیده شدن دیوار می توان با گچ و ریسمان بنایی محل اجرای دیوار را مشخص نمود و به اصطلاح از خطوط راهنمای بلوک چینی استفاده کرد.
بعد از مشخص شدن محل اجرای دیوار به منظور چسبیده شدن بلوک های سیمانی به زمین و تراز شدن سطح زیر بلوک ها، ملات ماسه و سیمان به ضخامت 2 تا 3 سانتی متر بر روی زمین کشیده می شود. بعد از آن بلوک های سیمانی می توانند به کمک ملات ردیف به ردیف چیده شوند. و به عنوان آخرین مرحله از آموزش چیدن دیوار باید این نکته را مد نظر داشت که هر ردیف از بلوک ها که چیده می شوند، باید ریسمان کشی شوند تا بلوک های سیمانی صاف و تراز شده باشند. برای ریسمان کشی فقط کافیست در دو سمت دیوار شمشه ها قرار گیرند و بین آنها ریسمان کشیده شود.
نحوه محاسبه دیوار چینی
نحوه محاسبه دیوار چینی به استفاده از نرم افزارهای متره و برآورد محدود نمی شود، بلکه می توان به صورت دستی نیز به محاسبه آن پرداخت. زمانی که صحبت از نحوه محاسبه دیوار چینی می شود، منظور برآورد هزینه چیدن دیوار و همچنین محاسبه مقدار مصالحی است که با توجه به متراژ و مساحت دیوارها باید تهیه شود.
قبل از آنکه بخواهیم به سراغ نحوه محاسبه مقدار مصالح برای چیدن دیوار برویم، خوب است با مفاهیم متره بسته و متره باز آشنا شویم. با درک این دو مفهوم می توانیم هزینه مصالحی که برای چیدن دیوار مصرف می شوند، را برآورد کنیم. در متره بسته وزن مصالح و مقدار آنها با توجه به اسناد پیمانی و نقشه برآورد می شوند و وارد جدول می شوند. بعد از آن برای به دست آوردن قیمت دقیق هر یک از مصالح، باید مقادیر به دست آمده را در قیمت واحد پایه ضرب نمود. اما در روش متره باز علاوه بر مصالح هزینه های دیگر مثل هزینه نیروی انسانی، هزینه ماشین آلات و ابزارآلات نیز لحاظ می شوند.
تصور کنید قرار است اجرای دیوار با آجر انجام شود، در این پروژه تعداد آجر باید مشخص شود، برای به دست آوردن تعداد آجرها باید مساحت هر آجر و مساحت کل دیوارها را نیز دانست. فقط کافیست از فرمول های زیر برای محاسبه دیوار چینی با آجر یا هر متریال دیگری استفاده نمود:
- مساحت هر دیوار = طول دیوار * عرض دیوار
- مساحت کل دیوارها = مساحت دیوار(1) + مساحت دیوار(2) + … + مساحت دیوار(n)
- مساحت دیوار چینی = مساحت کل دیوارها _ مساحت درب ها و پنجره های روی هر دیوار
- مساحت هر آجر = طول آجر * عرض آجر
- تعداد آجر مورد نیاز = مسات کل دیوارها / مساحت یک آجر
خلاقیت در دیوار چینی
خلاقیت در دیوار چینی می تواند بر خاص شدن ظاهر دیوار تاثیر بگذارد و داشتن خلاقیت را نمی توان به نحوه اجرای آن نسبت داد، چرا که اجرای دیوار باید طبق اصول زیر نظر مهندس عمران مرحله به مرحله انجام شود. و این نحوه چیدن مصالح است که می تواند ظاهر دیوار را خاص و متفاوت نشان دهد.
به عنوان مثال دیوار محوطه ای را در نظر بگیرید که برای چیدن آن قرار است از آجر استفاده شود. به طور معمول آجر چینی به روش رگ چینی انجام می شود، به این صورت که آجرهایی با رنگ، شکل و اندازه یکسان به صورت ردیفی بر روی هم قرار می گیرند. در این حالت بندکشی رگ عمودی بالای هر آجر، کاملا در وسط آجر ردیف بالایی قرار می گیرد. اما زمانی که صحبت از خلاقیت در چیدن دیوار با آجر می شود، می توان الگوی چیدن آجرها را تغییر داد.
اجرای آجر به شکل هفت و هشتی که به آن آجر چینی جناغی نیز گفته می شود، یک ایده خلاقانه است که می تواند ظاهر دیوار را به نسبت دیواری که آجرهای آن ردیف به ردیف با ظاهری ساده بر روی هم چیده شده اند، خاص و متفاوت سازد. در این حالت آجرهای ردیف های فرد با زاویه 45 درجه متمایل به سمت راست چیده می شوند و آجرهای ردیف های زوج با زاویه 45 درجه متمایل به سمت چپ چیده می شوند. البته الزامی بر این نیست که آجرهای ردیف های فرد متمایل به راست و آجرهای ردیف های زوج متمایل به چپ چیده شوند، بالعکس این نوع چیدمان آجر نیز می تواند اتفاق بیفتد.
کلام آخر
در این مقاله کمانش متوجه شدیم که دیوار چینی با انواع مصالح ساختمانی مثل آجر، سنگ و بلوک انجام می شود، مرحله ای از سفت کاری ساختمان به حساب می آید. چیدن دیوار باید طبق اصول و مرحله به مرحله اجرا شود که اجرای آن می تواند به روش سنتی، جدید و ساده انجام شود. چیدن دیوار در ساختمان که به منظور مجزا سازی فضاهای داخلی از یکدیگر و همچنین جداسازی فضای داخلی از فضای خارجی انجام می شود، باید به گونه ای باشد که دیوار بتواند نقش عایق را نیز ایفا کند. به جز ساختمان، باغ، حیاط و هر محوطه ای که احتیاج به مرز بندی داشته باشد، به اجرا و چیدن دیوار نیز نیاز دارد.
سوالات متداول دیوار چینی
دیوار چینی به انگلیسی چه می شود؟
دیوار چینی به انگلیسی می شود: Wall Building
بهترین مصالح برای دیوار چینی کدامند؟
سنگ، آجر و بلوک جزو بهترین مصالح برای دیوار چینی هستند.
بهترین آجر برای دیوار چینی کدام است؟
آجر لفتون که به آن آجر ده سوراخ نیز گفته می شود، بهترین آجر برای چیدن دیوار است. آجر لفتون با توجه به اینکه 25 درصد از حجم وزنش را به واسطه سوراخ ها از دست می دهد، وزنش کم می شود و همین موضوع به استحکام دیواری که با آجر لفتون چیده شده است، کمک می کند. البته به جز آجر لفتون می توان از آجرهای دیگر مثل آجر سفالی نیز استفاده کرد.
بهترین بلوک برای دیوار چینی کدام است؟
بلوک سیمانی و بلوک سفالی در بین انواع بلوک بهترین گزینه برای اجرای دیوار هستند. این دو نوع بلوک علاوه بر آنکه قیمت مناسب هستند، می توانند به عنوان عایق نیز عمل کنند.
