حیاط سازی چیست و مراحل حیاط سازی کدامند؟ برای ساخت انواع حیاط به چه مصالحی نیاز است؟ انواع مدل و سبک حیاط سازی کدامند؟
در ساختمان سازی حیاط حکم روح و جان ساختمان را دارد که باید به ساخت آن توجهی ویژه شود. تفاوتی ندارد که در شهری شلوغ زندگی میکنیم یا در یک روستا خوب است که تحت هر شرایطی بتوانیم ساعتی از روز را با آرامش و به دور از ازدحام، یکنواختی و روزمرگی در محیطی متفاوت از محل کار و فضای داخلی منزلمان بگذرانیم.
فضا سازی حیاط اگر مطابق سلیقه ما و همچنین به طور اصولی انجام شود، میتواند حیاط را به همان فضای دنجی که به آن نیاز داریم، تبدیل کند.
اگر شما هم اهمیت وجود حیاط در هر نوع ساختمانی را درک کرده اید و برای ساخت آن به دنبال ایده هستید، با خواندن این مقاله با سبکهای مختلف حیاط سازی، مراحل حیاط سازی و مصالح ساختمانی که در ساخت حیاط به کار می روند و همچنین تجهیزات کاربردی در محوطه سازی آشنا خواهید شد.
فهرست حیاط سازی
حیاط سازی چیست؟
حیاط سازی یا Yard Construction یکی از مراحل ساخت ساختمان است که طراحی آن به اندازه طراحی داخلی ساختمان در ساختمان سازی مهم است. احتمالا شنیده اید که آشپزخانه قلب هر خانه است، در رابطه با حیاط نیز باید گفت که حیاط روح و جان خانه یا هر نوع ساختمان دیگری است. این ساختمان می تواند یک آپارتمان یا ویلا باشد، میتواند مهدکودک یا مدرسه باشد و همچنین می تواند کافه یا رستوران باشد.
با توجه به اهمیت و نقشی که حیاط در یک ساختمان دارد، ساخت آن باید به طور اصولی و تحت نظر یک معمار و طراح منظر صورت گیرد. شاید برایتان سوال باشد طراح منظر در حیاط سازی به چه نکاتی توجه می کند که احتمال دارد از دید یک فرد غیرمتخصص مخفی بماند؟
حیاط سازی، محوطه سازی و فضای سبز زمانی که تحت نظر معمار و طراح فضای سبز انجام شود، یک سرمایهگذاری به حساب میآید چرا که این فرد مراحل را اصولی طی خواهد کرد و در اجرا از بهترین مصالح ساختمانی استفاده خواهد کرد. در صورتی که اگر یک فرد غیرمتخصص مرحلهای را به درستی انجام ندهد و یا از مصالح مناسب استفاده نکند، قطعا بعد از گذشت مدتی باید مجددا هزینهای را برای بازسازی حیاط بپردازد.
واش بتن، آجر، قلوه سنگ، سنگ شکسته و بعضی دیگر از مصالح ساختمانی برای حیاط سازی مناسب هستند و می توان از آنها برای ساخت حیاط استفاده نمود.
کف سازی حیاط
کف سازی حیاط همانطور که از نامش مشخص است، مربوط به کف حیاط است که اگر فقط همین مرحله هم به خوبی اجرا شود علاوه بر کاربردی شدن حیاط، زیبایی آن نیز چندین برابر خواهد شد.
کف سازی حیاط، از مراحل ساخت ساختمان است که هم شامل زیرسازی میشود و هم شامل اجرای کفپوش حیاط. از آنجایی که میزان رطوبت زمین نقش مهمی در انتخاب مصالح برای ساخت کف حیاط دارد؛ باید خشک، مرطوب و یا نیمه مرطوب بودن زمین ارزیابی شود.
عموما پس از ارزیابی و تشخیص میزان رطوبت زمین، کف سازی حیاط با بتن شروع میشود و بعد از آن بنا به سلیقه افراد و یا سبک حیاط سازی متریال و مصالح دیگر اضافه خواهند شد.
از پرطرفدارترین انواع کف سازی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کف سازی حیاط با بتن
- کف سازی حیاط با سیمان
- کف سازی حیاط با قلوه سنگ
- کف سازی حیاط با سنگ لاشه
- کف سازی حیاط با آجر
طراحی حیاط
طراحی حیاط اولین گامی است که قبل از اقدام به اجرای حیاط سازی باید به آن پرداخته شود.
فضای سبز احتمالا اولین موردی است که برای طراحی حیاط به ذهن میرسد، درست است که نمیتوان نقش فضای سبز در حیاط را نادیده گرفت اما در حقیقت وقتی صحبت از طراحی حیاط میشود، منظور این است که قبل از هر اقدامی برای ساخت حیاط مساحت آن اندازهگیری شود و بعد از آن یک برآورد هزینه برای تهیه مصالح مورد نیاز، عملیات عمرانی و سایر هزینههای جانبی انجام شود و در گام بعدی مراحل حیاط سازی به ترتیب صورت بگیرد.
مراحل حیاط سازی
مراحل حیاط سازی و رعایت ترتیب آن در ساخت حیاطی زیبا و کاربردی بسیار مهم است، چرا که اگر این مراحل حذف شوند، یا به درستی انجام نشوند، بعد از گذشت مدتی مالک مجبور به بازسازی و اجرای اصولی خواهد شد.
در حیاط سازی اصولی برای آنکه در زمان اجرا مشکلی پیش نیاید، تعیین ارتفاع نقاط و فاصله بین آنها بسیار مهم است، به همین دلیل به عنوان اولین مرحله در ساخت حیاط باید نقشه توپوگرافی تهیه شود. بعد از تعیین نقاط و فاصله بین آنها و به طور کلی ارزیابی موقعیت، نقشه حیاط طراحی میشود و اگر نقشه مورد تایید مالک قرار بگیرد، مرحله عملیاتی آغاز میشود.
در این مرحله تسطیح خاک حیاط به منظور شیب بندی و هموارسازی سطح حیاط انجام میشود و در واقع زمین حیاط را آماده تجهیز کردن میکند. اما قبل از تجهیز و نصب اِلِمانها باید جایگاه هر کدام در حیاط مشخص شود و بهترین مصالح متناسب با بودجهای که در نظر گرفته شده است انتخاب و تهیه شود و در نهایت برای هدایت آب باران یا آبی که در حیاط مصرف میشود به خارج از فضای خانه، یا هدایت آنها به سمت باغچه زهکشی انجام میشود. در مراحل حیاط سازی، رعایت ترتیب مواردی که در ادامه ذکر شدهاند، بسیار مهم است.
- تهیه نقشه توپوگرافی
- طراحی نقشه حیاط
- تسطیح خاک حیاط
- جانمایی المانها
- انتخاب مصالح
- اجرای حیاط سازی
- زهکشی
سبک حیاط سازی
سبک و مدل حیاط سازی با توجه به هر سلیقهای میتواند متفاوت باشد.
معمار منظر به عنوان فردی که در حیاط سازی و به طور کلی در محوطه سازی مهارت و تخصص دارد، میتواند فضا را مناسب برای هر سلیقهای به سبکهای مختلف طراحی و اجرا کند. از محبوبترین سبک های حیاط سازی میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- حیاط سازی سنتی
- حیاط سازی ساده
- حیاط سازی مدرن
- حیاط سازی ژاپنی
- حیاط سازی مدیترانه ای
- حیاط سازی استوایی
در ادامه به صورت جداگانه به معرفی هر یک از سبکهای حیاط سازی خواهیم پرداخت و بررسی خواهیم کرد که هر یک از این سبکها مناسب برای چه فضاهایی هستند و چه اِلِمانهایی در طراحی و اجرای هر یک از آنها به کار میروند.
حیاط سازی سنتی
حیاط سازی سنتی یکی از سبکهای پرطرفدار حیاط سازی در بین ایرانیان است که فقط مربوط به یک استان، شهر و منطقه خاص نیست. از گذشته تا به امروز، از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق ایران این سبک از حیاط سازی اجرا میشود.
احتمالا زمانی که صحبت از حیاط سنتی میشود، در ذهن شما هم حیاط خانههای قدیمی، صفا و صمیمیت جمعهای خانوادگی و شب نشینی در شبهای بلند تابستان نقش میبندد. اما آیا این سبک از حیاط سازی که از گذشته تا به امروز محبوب بسیاری از افراد بوده است فقط مخصوص به حیاط خانههای قدیمی است؟
از آنجایی که حیاطهای سنتی نوستالژیک و یادآور صمیمیت هستند، بسیاری از معماران و طراحان این سبک از حیاط سازی را علاوه بر حیاط خانهها برای حیاط کافهها، باغ رستورانها، بوتیک هتلها طراحی و اجرا میکنند تا ما بتوانیم با پناه بردن به این فضاهای دلنشین کمی از شلوغی و هیاهوی زندگی فاصله بگیریم و آرامش را تجربه کنیم.
در طراحی و اجرای حیاط سازی سنتی علاوه بر نمای سنتی دیوار حیاط مثل دیوار کاهگلی و دیوار آجری و همچنین کف حیاط که در این سبک عموما از آجر قزاقی و موزاییک استفاده میشود، توجه و استفاده از اِلِمانهای معرف سبک سنتی و رنگهای ایرانی مثل آبی نیلی ایرانی، لاجوردی، سبز ایرانی و قرمز بسیار مهم است.
از مهمترین اِلِمانهایی که در سبک حیاط سازی سنتی مورد استفاده قرار میگیرند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حوضچه
- کاشی
- موزاییک
- آجر
- باغچه
- گلدان سفالی
- تخت سنتی
- فرش و گلیم ایرانی
به جز اِلِمانهای نام برده شده، اِلِمانهای دیگری مثل آبنما، آلاچیق، پنجره ارسی و گره چینی نیز به طور اختیاری میتوانند در این نوع از حیاط سازی به کار روند.
حیاط سازی ساده
حیاط سازی ساده از دیگر سبکهایی است که با سلیقه بسیاری از افراد همخوانی دارد.
حیاط سازی ساده و شیک محدود به فضای خاص و یا منطقه خاصی نمیشود و حتی میتوان گفت عمومیترین نوع حیاط، همین نوع ساده و مینیمال است. شیک بودن در عین سادگی یک سبک است که در تمام دنیا طرفداران خاص خودش را نیز دارد.
در ساخت حیاط به سبک ساده و شیک، سادهترین متریال مثل سیمان سفید برای نمای دیوار و قلوه سنگ، چمن برای کف سازی انتخاب میشود. توجه به هارمونی بین رنگها و عناصر به کار رفته شده و در نهایت انتخاب اِلِمانهای ساده و در عین حال شیک مهمترین موضوعی است که یک طراح باید به آن بپردازد.
انتخاب اِلِمانهای این سبک کاملا اختیاری است، فقط همانطور که گفته شد باید به هارمونی بین رنگها و عناصر توجه شود. با این حال لیستی از اِلِمانهای کاربردی که در حیاط سازی ساده میتوان از آنها استفاده کرد را معرفی خواهیم کرد:
- چمن مصنوعی
- باغچه
- گرین وال طبیعی
- فلاور باکس
- گابیون
- استخر
- حوضچه
- آبنما
- آلاچیق
- سایه بان
- مبلمان باغی
- باربیکیو
از تک تک اِلِمان های نام برده شده میتوان در این سبک از ساخت حیاط استفاده کرد، فقط نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که در سبک ساده و مینیمال تعداد اِلِمان ها و عناصر به نسبت سایر سبکها محدود خواهد بود. به عنوان مثال در طراحی این سبک، اگر از میز و صندلی و چمن کاری استفاده میشود دیگر از آلاچیق و باربیکیو استفاده نمیشود.
حیاط سازی مدرن
حیاط سازی مدرن سبک مجلل و امروزی است که در تمام دنیا طرفداران خودش را دارد. در این سبک نیز انتخاب رنگ مهم است و عموما طراحان به طرفداران این سبک رنگهای روشن و پررنگ را پیشنهاد میدهند مثل سفید که در کنار رنگ طبیعی چمنها بسیار زیبا خواهد بود. اما مسئلهای که در حیاط سازی مدرن باید مورد توجه قرار بگیرد، نورپردازی است.
سبک نورپردازی در ساخت حیاط به سبک مدرن، مهمترین وجه تمایز این سبک با سبکهای دیگر حیاط سازی است. به عنوان مثال طراحی و اجرای نور مخفی در مسیر پیاده روی حیاط، استفاده از چراغ حیاطی مدرن و نورهای دیواری اِلِمانهای مهمی هستند که در این سبک استفاده میشوند.
کف سازی در حیاطهای مدرن عموما ترکیبی از چمن و واش بتن یا قلوه سنگ میباشد که در هنگام شب با چراغ پارکی و نور مخفی در مسیر پیاده رو روشن میشود. علاوه بر کف، دیوارها که در این سبک عموما از سنگ و یا ترموود هستند با چراغهای دیواری مخصوص حیاط و آبنماهای دیواری تزئین میشوند.
از مهم ترین اِلمان هایی که در این سبک از حیاط سازی میتوانند به کار روند، باید به موارد زیر اشاره کرد:
- تجهیزات نورپردازی حیاط
- آبنما
- استخر
- پرگولا
- آلاچیق
- مبلمان باغی
- باربیکیو
- آتشدان
- فلاور باکس
حیاط سازی ژاپنی
حیاط سازی ژاپنی همان طور که از نامش پیدا است، سبکی از حیاط سازی می باشد که توسط معماران و طراحان فضای سبز ژاپن متناسب با موقعیت اقلیمی کشور ژاپن و همچنین علایق مردم آن کشور طراحی شده است. در واقع می توان گفت در ژاپن فردی که به طراحی فضای سبز می پردازد، در کنار تجهیزات محوطه سازی مثل آبنما، آلاچیق، چراغ حیاطی و غیره به راحتی می تواند از تنوع گیاهان زیبایی که سازگار با اقلیم و آب و هوای ژاپن است، استفاده کند.
این ترکیب از گیاهان زیبا و متنوع، با تجهیزات محوطه سازی به ویژه آبنما که علاوه بر زیبایی تداعی کننده عنصر آب، آرامش و پویایی است، باعث شده تا در کشورهای دیگر مثل کشور ایران نیز حیاط سازی ژاپنی مورد توجه بسیاری از معماران و طراحان فضای سبز قرار بگیرد.
در ادمه لیستی از عناصر و تجهیزاتی که در حیاط سازی ژاپنی استفاده می شوند را خواهیم داشت:
- گل و گیاه
- سنگ لاشه
- قلوه سنگ
- آبنما
- آلاچیق ژاپنی
- فانوس
- چراغ حیاطی
- حوضچه
- پل
حیاط سازی مدیترانه ای
حیاط سازی مدیترانه ای از انواع سبک حیاط سازی می باشد که از طبیعت زیبای مناطق ساحلی مدیترانه مثل ساحل آمالفی ایتالیا، ساحل های دوبرونیک کرواسی و غیره الهام گرفته است، یکی از محبوب ترین سبک های حیاط سازی به شمار می آید، که طرفداران خاص خودش را دارد. البته باید این موضوع را در نظر داشت که گیاهان مناسب حیاط سازی مدیترانه ای با توجه به اقلیم مدیترانه مناسب مناطق نیمه گرمسیر انتخاب می شوند و معمار و طراح فضای سبز باید طراحی حیاط را با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی انجام دهد.
در حیاط سازی مدیترانه ای گیاهان مختلفی مثل بوته ها، درختان و گیاهان علفی با نقوش خاص و در جای جای حیاط کاشته می شوند. کاشت گیاهان در حیاطی که به سبک مدیترانه ای طراحی و اجرا می شود، نه تنها زیبایی آن را چندین برابر می سازد، بلکه می تواند به عنوان حصار نیز عمل کند.
در حیاط سازی ژاپنی علاوه بر گیاهان از عناصر و تجهیزات محوطه سازی دیگری نیز استفاده می شود که در ادامه لیستی از عناصر و تجهیزاتی که می توانند در این سبک از حیاط سازی استفاده شوند را خواهیم داشت:
- سنگ لاشه
- قلوه سنگ
- شن و ماسه
- آتشدان
- آلاچیق
- استخر
- آبنما
- حوضچه
حیاط سازی استوایی
حیاط سازی استوایی یکی از سبک های محبوب حیاط سازی در ایران است که طراحی آن الهام گرفته از مناطق استوایی می باشد. مهمترین مسئله ای که باید در حیاط سازی استوایی به آن توجه نمود، پوشش گیاهی است. در مناطق استوایی پوشش گیاهی متناسب با شرایط آب و هوایی مدیترانه ای است و با توجه به گرم و مرطوب بودن آن منطقه از گیاهانی با برگ پهن، درختان نخل، درختچه های سرخس و غیره استفاده می شود.
گیاهان برگ پهن، درختان نخل و درختچه های سرخس تنها عناصر در حیاط سازی استوایی نیستند، بلکه عناصر دیگری نیز وجود دارند که می توانند در کنار این نوع از گیاهان استوایی قرار گیرند و حیاطی دلنشین را به وجود آورند.
در حیاط سازی استوایی می توان از تجهیزات و عناصر زیر استفاده نمود:
- گیاهان استوایی
- استخر
- آبنما
- حوضچه
- آلاچیق
- سایه بان
- مبلمان باغی
مدل و طرح حیاط سازی
مدل و طرح حیاط سازی با توجه به سبک حیاط که سنتی، ساده، مدرن، ایرانی، ژاپنی، مدیترانه ای و استوانه ای باشد، طراحی و اجرا می شود.
به عنوان مثال برکه مصنوعی که دور تا دور آن چمن کاری شده و یک پل بر روی آن اجرا شده باشد، مدل و طرحی است که برای حیاط های بزرگی که به سبک ژاپنی طراحی شده اند، مناسب است. همچنین حوض های گرد یا مربعی که با کاشی های آبی رنگ در مرکز حیاط ها قرار می گیرند، معرف مدل و طرح حیاط سازی سنتی هستند. در مدل و طرح حیاط سازی سنتی مصالح ساختمانی مثل آجر و کاهگل که یادآور زمان های قدیم هستند، مورد استفاده قرار می گیرند.
برای ساخت حیاط، انتخاب مصالح حیاط سازی متناسب با مدل و طرح حیاط سازی نیز بسیار مهم است.
مصالح حیاط سازی
مصالح حیاط سازی با توجه به سبک حیاط سازی و همچنین شرایط آب و هوایی و رطوبت زمین میتواند متفاوت باشد.
مصالح ساختمانی که در ساخت حیاط کاربرد دارند، شامل بتن، سیمان، قلوه سنگ، سنگ، چمن مصنوعی، واش بتن و انواع موزاییک میباشد که برای کف، دیوار، پله و حتی داخل حوض و استخری که داخل حیاط است، قابل اجرا است.
در ادامه به ترتیب زیر، ساخت حیاط با مصالح مختلف را بررسی خواهیم کرد:
- حیاط سازی با موزاییک
- حیاط سازی با واش بتن
- حیاط سازی با چمن مصنوعی
- حیاط سازی با سنگ
- حیاط سازی با سنگ شکسته
- حیاط سازی با قلوه سنگ
- حیاط سازی با آجر
- حیاط سازی با بتن
- حیاط سازی با سیمان
حیاط سازی با موزاییک
حیاط سازی با موزاییک یکی از متداولترین سبکهای ساخت حیاط است که با انواع موزاییک قابل اجرا است. به عنوان مثال موزاییک پلیمری که از ماسه، سیمان و ترکیبات پلیمری تولید میشود، تنوع بالایی در طرح و رنگ دارد و به همین دلیل جز متریال های محبوب برای ساخت حیاط به سبک ساده محسوب میشود.
به طور کلی موزاییک در مقابل ضربه و رطوبت مقاومت بالایی دارد، با شرایط مختلف آب و هوایی و هر نوع خاکی سازگار است، به همین دلیل یکی از بهترین گزینه ها برای کف حیاط، پله و حوض و استخر است. فقط کافیست شیب بندی با موزاییک به درستی اجرا شود.
حیاط سازی با واش بتن
حیاط سازی با واش بتن بیشتر در سبک حیاط سازی مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. واش بتن نوعی موزاییک کاربردی در حیاط سازی و به طور کلی محوطه سازی است که از ترکیب بتن و سنگریزه تولید میشود.
واش بتن که میزان قابل توجهی بتن در آن موجود است، مقاومت بالا و عمری طولانی دارد و همین موضوع باعث شده است که انتخاب مناسبی برای کف و پله های حیاط باشد. از دیگر دلایل محبوبیت حیاط سازی با واش بتن این است که واش بتن علاوه بر تنوع بالایی که در طرح و رنگ دارد، میتواند با قرار گرفتن در کنار قلوه سنگها و حتی مابین چمن زیبایی حیاط را چندین برابر کند.
حیاط سازی با چمن مصنوعی
حیاط سازی با چمن مصنوعی مورد استقبال طرفداران سبک مدرن و ساده قرار گرفته است.
چرا چمن مصنوعی جای چمن طبیعی در حیاط سازی را گرفته است؟ قطعا نمیتوان جلوهای که چمن به حیاط میدهد را انکار کرد، اما چمن طبیعی که در فصل بهار و تابستان سبز و پرنشاط است و به فضای حیاط زیبایی میبخشد اما در فصول سرد سال آن سرسبزی و نشاط را ندارد ولی رنگ و زیبایی چمن مصنوعی همیشگی خواهد بود.
جالب است بدانید حتی در همان فصول گرم سال که چمن طبیعی به حیاط جلوه میبخشد، اگر سم پاشی نشود محل تجمع حشرات خواهد بود و استفاده از چمن و لذت بردن از فضای حیاط را برای ساکنین غیرممکن میسازد که این مسئله با اجرای چمن مصنوعی در حیاط مرتفع میگردد.
چمن مصنوعی نیازی به آبیاری و کوتاه شدن ندارد و به راحتی میتوان از آن برای کف حیاط و قاب بندی دور باغچه استفاده کرد.
حیاط سازی با سنگ
حیاط سازی با سنگ در هر نوع سبکی از حیاط سازی چه مدرن، چه سنتی، چه ساده و مینیمال مورد استقبال قرار گرفته است. زیرا سنگهای مخصوص حیاط سازی علاوه بر زیبایی و تنوعی که در طرح و رنگ دارند، دارای مقاومت و ماندگاری بالایی نیز هستند.
ساخت حیاط با سنگ فقط محدود به کف حیاط نمیشود، بلکه از آن میتوان در ساخت پله، نمای دیوار حیاط، تزیین و قاب بندی باغچه، ساخت آبنما و حتی استخر و حوض نیز استفاده کرد.
حیاط سازی با سنگ شکسته
حیاط سازی با سنگ شکسته یا اصطلاحا همان سنگ لاشه جلوهای طبیعی دارد، به همین خاطر استفاده از سنگ شکسته در کف سازی حیاط بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
سنگ لاشه که سنگی طبیعی از گروه سنگهای دگرگونی است، دارای رگهها و شکافهایی است که زیبایی آن را چندین برابر میکند. این نوع از سنگها علاوه بر اینکه مدلها و ابعاد متفاوتی دارند، استحکام و مقاومت بالایی در برابر ضربه دارند.
در حیاط سازی استفاده از سنگ لاشه فقط به کف سازی حیاط محدود نمیشود، بلکه میتوان از آن در ساخت پله حیاط، آتشدان، آبنمای سنگی و حوض سنگی نیز استفاده کرد.
حیاط سازی با قلوه سنگ
حیاط سازی با قلوه سنگ یا اصطلاحا همان سنگ رودخانهای یکی از بهترین و سادهترین انواع حیاط سازی است که هم در سبک حیاط سازی مدرن و هم در سبک ساده مورد توجه قرار میگیرد.
قلوه سنگ که به طور معمول از سنگ ریزهها بزرگتر و از تخته سنگها بزرگتر می باشد، علاوه بر اینکه به محیط زیست آسیبی نمیرسانند، با هر شرایط آب و هوایی سازگاری دارند و به راحتی میتوان از آنها برای مسیر سازی در حیاط، زهکشی، مالچ پاشی، تزئین باغچه و حتی به عنوان سنگهای داخل گابیون یا دیوارهای آبنما نیز استفاده کرد.
حیاط سازی با آجر
حیاط سازی با آجر محدود به آجر رستیک نمیشود، بلکه آجر نسوز و همچنین آجر قزاقی نیز میتوانند برای حیاطهایی که به سبک سنتی و ساده ساخته میشوند، به کار روند.
آجر علاوه بر اینکه متریال مناسبی برای کف سازی حیاط است، گزینه خوبی برای ساخت پله، حوض آجری و حتی نمای دیوار در حیاط باشد. مشخصا تنها دلیل محبوبیت این متریال زیبایی آن نیست بلکه آجر به دلیل استحکام و مقاومت بالا در برابر ضربه، رطوبت و حرارت و همچنین ضد لغزش بودن آن در فصل سرما و یخبندان به یک متریال پرطرفدار برای ساخت حیاط تبدیل شده است.
حیاط سازی با سیمان
حیاط سازی با سیمان، در واقع نوعی زیرسازی برای کف حیاط، استخر و حوض است که در کنار مصالح دیگری که قبلا ذکر شدهاند استفاده میشوند. چرا که با وجود مزایای بسیار همچون مقرون به صرفه بودن، اجرای راحت، مقاومت و ماندگاری بالا زیبایی چندانی ندارد و بهتر است فقط به عنوان یک زیر ساز عمل کند.
سیمان در زمینهایی که خاک خشک داشته باشند به راحتی قابل اجرا هستند ولی در زمینهایی که خاک مرطوب و نیمه مرطوب داشته باشد احتیاج به عایق شدن دارند. به عنوان مثال در حیاط سازی با سیمان، سیمان عیار ۳۰۰ تا ۳۵۰ را با ماسه نرم مخلوط کرده تا سیمان لیسهای به دست آید و یک لایه حداقل ۱ سانتیمتری را بر روی زمین اجرا کرده و در مرحله بعد روی این لایه سیمان را قیرگونی کرده تا به خوبی عایق شود سپس مجددا یک لایه ماسه سیمان به ضخامت ۱ سانتیمتر اجرا میشود.
حیاط سازی با بتن
حیاط سازی با بتن با توجه به مساحت حیاط میتواند هم به صورت دستی و هم به صورت ماشینی اجرا شود. از بتن به عنوان زیر ساز کف حیاط استفاده میشود که بعد از خاکبرداری و فشردن خاک، یکدست سازی زمین با استفاده از شن و ماسه، بتن بر روی سطح صاف شده ریخته میشود و در مرحله نهایی بعد از ویبره کردن و لیسه کردن بتن با استفاده از ماله پروانهای سطحی صاف و یکدست به وجود میآید. همچنین میتوان برای ظاهر کف و حتی پله، از انواع کفپوش بتنی استفاده کرد.
محوطه سازی حیاط
محوطه سازی حیاط بسته به اینکه متراژ حیاط به چه اندازه است، حیاط سازی برای چه فضایی قرار است انجام شود، متفاوت خواهد بود. در ادامه به بررسی محوطه های مختلف مثل ویلا، باغ و منزل که در آنها میتواند حیاط سازی انجام شود، خواهیم پرداخت.
حیاط سازی ویلا
حیاط سازی ویلا یکی از مهمترین مراحلی است که در ساخت ویلا باید به آن توجه شود .ویلا به عنوان فضایی که عموما خارج از شهر قرار دارد، زیربنای بیشتری نسبت به باغها و ساختمانهای شهری دارد. به همین خاطر به طور معمول حیاط ویلا متراژ بالایی خواهد داشت و محوطه سازی حیاط ویلا به نسبت سایر حیاطها به تجهیزات و اِلِمانهای بیشتری نیاز دارد.
از آنجایی که معمولا ویلا سازی در مناطقی بکر که آب و هوای بهتری به نسبت سایر مناطق داشته باشد، انجام میشود؛ معماران و سازندگان طوری ویلا را طراحی میکنند که مالکان و مسافران بتوانند اوقات خوشی را برای استراحت و تفریح در ویلا سپری کنند.
درست است که هر سه سبک از حیاط سازی برای ویلا قابل اجرا هستند، اما جالب است بدانید سبک مدرن انتخاب اکثر افراد برای حیاط سازی ویلا است. چرا که در این سبک به راحتی میتوان تمام شرایط را برای انواع تفریحات و سپری کردن اوقاتی خوش مهیا ساخت.
همچنین از آنجایی که اکثر ویلاها در مناطقی کم رفت و آمد هستند، حفظ امنیت آنها بسیار مهم است که یکی از روشهای ایجاد حس امنیت نورپردازی است و خوب همانطور که قبلا اشاره شد، یکی از مهمترین ویژگیهای حیاط سازی مدرن نورپردازیهای خاص آن است که برای حیاط ویلا میتواند بهترین گزینه باشد.
حیاط سازی باغ
حیاط سازی باغ بسته به اینکه باغ میوه باشد یا باغ رستوران میتواند سبک ساختش متفاوت باشد.
عموما افرادی که باغ میوه دارند، اگر خانهای هر چند کوچک در آن باغ نداشته باشند به حیاط سازی باغشان نیاز دارند. تا هم بتوانند در حین باغبانی و کار کردن در باغ، در حیاط زمانی را به استراحت بپردازند و هم بتوانند از فضای باغ خود به عنوان تفریحگاه استفاده کنند. از همین رو سبک انتخابی برای این نوع از باغها، سبک ساده است؛ با سادهترین و کمترین تجهیزات میتوان حیاط سازی باغ را انجام داد و آن را به فضایی دلنشین تبدیل کرد.
نوع دیگری از باغها، باغ رستورانها هستند که به هر سه روش ساده، سنتی و مدرن اجرا میشوند و این انتخاب صاحب باغ رستوران است که از چه سبکی برای حیاط سازی باغ خود استفاده کند.
حیاط سازی منزل
حیاط سازی منزل بسته به اینکه منزل شخصی باشد و یا آپارتمانی میتواند متفاوت باشد. از آنجایی که حیاط در آپارتمانها به عنوان بخش مشاع ساختمان است، هیچ کدام از ساکنین نباید از آن استفاده شخصی داشته باشند و یا به سلیقه خودشان بخواهند، سبک حیاط را تغییر دهند و یا بخواهند آن را به سلیقه خودشان بازسازی کنند و در این رابطه تمام ساکنین تصمیم گیرنده هستند اما خوب به طور معمول سازنده ساختمان ها در زمان ساخت ساختمان، حیاط را به شکل ساده طراحی و اجرا میکنند.
علاوه بر آپارتمانها، حیاط سازی برای منازل شخصی نیز صورت میگیرد که در این نوع از حیاط سازی کاملا به اختیار و سلیقه فرد مالک طراحی صورت میگیرد.
فضا سازی حیاط
فضا سازی حیاط علاوه بر علم، احتیاج به ذوق و خلاقیت دارد. بعد از بررسی شرایط اقلیمی و متراژ ملک، تعیین بودجه و هزینهای که مالک توانایی پرداخت آن برای حیاط سازی را دارد، مهمترین موردی که باید در نظر گرفته شود تعیین کاربری حیاط توسط مالک و همچنین سلیقه و سبک انتخابی مالک است.
توجه به رنگها، نور و ایجاد هارمونی بین اِلِمانها علم و خلاقیت طراح را نشان میدهد. طراح باید با در نظر گرفتن موارد ذکر شده، فضا سازی حیاط را انجام دهد.
فرض کنید فردی قصد دارد آخر هفتهها را با دوستان و خانوادهاش به ویلایی که در خارج از شهر دارد و سبک انتخابیش برای حیاط سازی سبک مدرن باشد. فضا سازی حیاط این ویلا باید به گونهای باشد که کاملا متناسب با کاربری مورد نظر مالک باشد، یعنی این حیاط باید فضایی داشته باشد تا افراد بتوانند فعالیتهای مورد علاقهشان را انجام دهند.
به عنوان مثال استخری برای شنا کردن، باربیکیو برای غذا درست کردن، مبلمان باغی که بتوانند به دور آتشدان بنشینند و استراحت کنند، تاب باغی برای لذت بردن از منظره. این موارد از مهمترین مواردی هستند که طراح با توجه به سبک و نوع کاربری آنها را در نظر میگیرد.
اما اینکه فضا سازی با چه ذوق و خلاقیتی طراحی و اجرا میشود نیز بسیار مهم است. به عنوان مثال روی تاب باغی باید به سمت یک منظره و چشم انداز خوب باشد یا حداقل در همان حیاط رو به گلها و فضای سبز باشد.
ایده حیاط سازی
ایده حیاط سازی در این مرحله که با حیاط سازی، کف سازی حیاط، سبکهای مختلف ساخت حیاط سازی و مصالح ساختمانی کاربردی در حیاط سازی آشنا شدیم، میتواند به ما در ساخت حیاطی دلخواه کمک کند.
گرین وال میتواند گزینه خوبی برای حیاط هایی باشد که فضای سبز طبیعی محدودی دارند. تخت سنتی و استفاده از رنگ قرمز میتواند بهترین گزینه برای حیاطهای به سبک سنتی باشد.
آب نیز یکی از عناصر طبیعی است و به ایجاد احساس آرامش کمک میکند، از همین رو استفاده از آبنمای دیواری در حیاطهایی که مساحت کمی دارند و امکان پیاده سازی آبنمای باغی، حوض و استخر وجود ندارد، انتخاب خوبی است.
کاربرد حیاط سازی
کاربرد حیاط سازی فقط به زیباسازی فضا محدود نمیشود، بلکه با توجه به سبک و نوع متریالی که در ساخت حیاط به کار میرود، کاربری حیاطها نیز تغییر خواهد کرد.
به عنوان مثال حیاط سازی مهدکودک که فضای مناسبی برای بازی کودکان است یا ساخت حیاط برای کافه، باغ، رستوران که میتواند فضای مناسبی برای دورهمیهای دوستانه و قرارهای کاری باشد، همچنین حیاط ویلا یا حتی آپارتمان که حکم روح و جان برای فضای بیرونی خانه را دارد، همگی از کاربردهای حیاط سازی هستند.
در ادامه چند مورد از مهمترین کاربردهای حیاط سازی و دلایلی که باید به ساخت حیاط در یک فضا توجه شود، میپردازیم:
- زیباسازی فضا
- بهره وری از فضا
- افزایش ارزش ملک
- بهبود و ارتقای کیفیت هوا
- تقویت روحیه افراد
بازسازی حیاط
آیا بازسازی حیاط فقط مناسب حیاطهای قدیمی است؟ درست است که وقتی صحبت از بازسازی میشود، اولین موردی که به ذهنمان میرسد بناهای قدیمی و فرسوده هستند اما همانطور که گفتیم حیاط حکم روح و جان یک فضا را دارد به همین دلیل کاربردی بودن آن بسیار مهم است. پس قدیمی بودن و احتیاج به تعمیر داشتن حیاط، تنها دلیل ضرورت بازسازی حیاط نیست.
در بسیاری از مواقع بنا به هر دلیلی، مثلا برای تغییر کاربری یا حتی تنوع، تغییر سبک حیاط لازم است که این تغییر سبک نیز نوعی از بازسازی حیاط به حساب میآید. لیستی از نکاتی که میتوانند در بازسازی حیاط نقش داشته باشند را به شرح زیر داریم:
- ترمیم دیوارهای سست و تخریب شده
- تغییر و یا تعمیر درب ورودی
- کف سازی اصولی حیاط
- اجرای کفپوش مناسب
- طراحی باغچه
- نورپردازی اصولی
علاوه بر موارد ذکر شده، استفاده از یک سری تجهیزات محوطه سازی مثل آبنما، آتشدان، باربیکیو، آلاچیق، گرین وال، چمن مصنوعی، گابیون و غیره میتواند در زیباسازی و کاربردی کردن حیاط بعد از بازسازی نقش داشته باشد.
کلام آخر
در آخر باید گفت، اگر به دنبال فضایی هستید که بتوانید مدت زمانی را با آرامش به دور از مشغلهها و هیاهوی زندگی سپری کنید و یا برای تفریح و دورهمی با دوستان و خانواده در محیط خانه یا ویلایتان، فضایی دنج و دلباز لازم دارید؛ حیاط سازی میتواند گزینه مناسبی باشد.
با توجه به سلیقه و میزان هزینهای که قصد دارید برای ساخت حیاط بپردازید، میتوانید یکی از سبک های حیاط سازی سنتی، مدرن و ساده را انتخاب کنید و طراحی آن را به یک معمار منظر بسپارید تا تمام مراحل ساخت حیاط را به صورت اصولی و با بهترین متریال برایتان اجرا کند. امیدواریم که این مقاله برایتان کاربردی بوده باشد و از خواندن آن لذت برده باشید.
سوالات متداول حیاط سازی
حیاط سازی به انگلیسی چه می شود؟
حیاط سازی به انگلیسی می شود: Yard Construction
در فضا سازی حیاط چه نکاتی را باید در نظر داشت؟
در فضا سازی توجه به رنگها، نور و ایجاد هارمونی بین اِلِمانها به اندازه تعیین کاربری حیاط و انتخاب سبک آن مهم است.
ضرورت استفاده از نقشه حیاط سازی چیست؟
طراحی نقشه حیاط، بعد از تهیه نقشه توپوگرافی جز مهمترین مراحل حیاط سازی است. اگر نقشه حیاط سازی طراحی نشود، جانمایی اِلِمانها و در نتیجه انتخاب مصالح با مشکل روبهرو خواهد شد. نقشه حیاط سازی در سرعت و کیفیت ساخت حیاط تاثیرگذار است.
در حیاط سازی چه نکاتی باید رعایت شود؟
طراحی و اجرای فضای سبز و مسیر دسترسی استاندارد در حیاط سازی، کف سازی متناسب با فضا، نورپردازی و همچنین استفاده از اِلِمانهای مناسب با سبک حیاط سازی.