آسانسور پل ارتباطی بین طبقات ساختمان
آسانسور چیست و انواع آسانسور کدامند؟ کاربرد آسانسور چیست؟ مهم ترین لوازم و قطعات مربوط به آسانسور چه چیزهایی هستند؟ ابعاد آسانسور به چه اندازه است؟ نحوه کار آسانسور به چه صورت است؟ سرویس و نگهداری آسانسور به چه دلیل و توسط چه کسانی انجام می شود؟
آسانسور به عنوان یکی از لوازم ساختمانی و تجهیزات ساختمانی بسیار مهم برای ساختمان هایی با تعداد طبقات بالا، به حساب می آید. آسانسور، با ایجاد امکان حرکت سریع و راحت افراد و بار در ساختمان، نه تنها به صرفه جویی در زمان و انرژی کمک می کند، بلکه موجب راحتی و امنیت افراد نیز می شود.
امروزه آسانسور با استفاده از فناوری‌های پیشرفته قابلیت‌های بیشتری نظیر کنترل هوشمند، صرفه‌جویی در انرژی، سرعت بالا و امنیت بالاتر را فراهم می کند. همچنین طراحی های مدرن و زیبا آسانسورها را به یک عنصر دکوراتیو و جذاب در ساختمان تبدیل کرده است.
آسانسور نقش مهمی در جامعه مدرن دارد و بدون شک نمادی از پیشرفت و راحتی در زندگی معاصر است که می تواند در کیفیت زندگی های مدرن نقش داشته باشد.
اگر شما هم اهمیت آسانسور را به عنوان یکی از لوازم ساختمانی مهم در ساختمان سازی، درک کرده اید و قصد تهیه آسانسور یا آشنایی با انواع آن را دارید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد که قطعات و لوازم آسانسور را بهتر بشناسید و بتوانید با توجه به نوع کاربری، ابعاد و ظرفیت آسانسور را انتخاب کنید.
فهرست آسانسور
آسانسور چیست؟
آسانسور یا Elevator نوعی بالابر با اتاقک متحرکی است که از آن در جهت جابه‌جایی عمودی نفرات یا کالاها میان طبقات ساختمان استفاده می کنند.
آسانسور که جزو تجهیزات ساختمانی مدرن به حساب می آید، دارای موتورهای الکتریکی هستند که باعث حرکت عمودی کابین می شود. این موتورها با کمک کابل های کشش و سیستم متقابل وزن، مانند یک بالابر معمولی کار جابجایی را انجام می‌دهند، یا با پمپ هیدرولیک میزان مایعات را برای بالا بردن در یک پیستون استوانه ای جک مانند، تزریق و کنترل می کنند. این اختراع که در سال ۱۸۵۴ در نمایشگاهی در نیویورک پرده برداری شد، مقدمه ای برای کاربرد گستردهٔ بالابر بود.
در حال حاضر، آسانسور در ساختمان‌های مختلف مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی به منظور حمل و نقل عمودی کالا و افراد مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه به بررسی انواع آسانسور و کاربرد آن خواهیم پرداخت.
پیمانکار آسانسور
پیمانکار آسانسور شرکتی است که آسانسور را نصب، نگهداری و تعمیر می کند. آنها همچنین ممکن است خدمات مربوط به پله برقی، بالابر و سایر وسایل حمل و نقل عمودی را ارائه دهند.
وظیفه پیمانکاران آسانسور نصب، نگهداری، تعمیر و ارائه خدمات مربوط به وسایل حمل و نقل عمومی می باشد. پیمانکار آسانسور باید با آخرین کدها و مقررات مربوط به نصب، نگهداری و تعمیر آسانسور آشنا باشند، همچنین باید آموزش دیده باشند تا انواع آسانسور را به درستی و کارآمد تعمیر کنند.
پیمانکاران آسانسور نقش حیاتی در نصب، نگهداری و تعمیر آسانسورها دارند. انتخاب یک پیمانکار با سابقه، مجوز و بیمه مناسب، شهرت خوب و خدمات قابل اعتماد اهمیت دارد. باید اطمینان حاصل کرد که پیمانکار با کدها و مقررات آشنا است و خدمات با کیفیت ارائه می‌دهد. ارتباط واضح با پیمانکار و انتظارات مشخص، امکان حفظ ایمنی و کارآمدی آسانسور را فراهم می‌کند.
انواع آسانسور
انواع آسانسور را از نظر سیستم عملکرد، کاربرد و ساختار به دسته های متفاوتی می توانیم تقسیم کنیم. اکثر آسانسورها یا از نوع آسانسور هیدرولیکی هستند یا در دسته آسانسور کششی قرار می گیرند. عملکرد آسانسور هیدرولیکی که با سیستم هیدرولیک نیز شناخته می شود از طریق نیروی مایع تحت فشار است و عملکرد آسانسور کششی به وسیله سیستم قرقره و سیم بکسل انجام می شود. در ادامه لیست کامل انواع آسانسور را بررسی می کنیم:
- آسانسور هیدرولیکی
- آسانسور کششی
- آسانسور شیشه ای
- آسانسور وینچی
- آسانسور پنوماتیک
- آسانسور مغناطیسی
- آسانسور هیبریدی
- آسانسور مسافربر
- آسانسور ویلچر بر
- آسانسور خودروبر
- آسانسور باربر
- آسانسور پله ای
- آسانسور باری کوچک
- آسانسور خدماتی
- آسانسور روملس
- آسانسور خورشیدی
- آسانسور چند جهتی
آسانسور هیدرولیکی
در سیستم آسانسور هیدرولیک Hydraulic Elevator بار با استفاده از فشار پمپ‌های هیدرولیک جابجا می‌شود.
عملکرد این آسانسورها به این صورت است که تلمبه، روغن را از مخزن به سمت سیلندر منتقل می‌کند. وقتی دریچه که بین سیلندر و مخزن قرار دارد باز است، روغن به آسانی به مخزن برمی‌گردد. اما اگر دریچه بسته شود، روغن با فشار وارد سیلندر می‌شود. زمانی که روغن در سیلندر جمع شود، این فشار به پیستون منتقل شده و کابین آسانسور به بالا حرکت خواهد کرد. هنگامی که آسانسور به طبقه مورد نظر نزدیک شود، سیستم کنترل یک علامت به موتور الکتریکی ارسال می‌کند تا عملکرد تلمبه به آرامی قطع شود.
برعکس، هنگام بازگشت آسانسور به طبقه پایین، سیستم کنترل یک علامت به دریچه ارسال می‌کند و دریچه باز می‌شود. وزن مسافران و کابین آسانسور باعث می‌شود پیستون فشار روغن را به سمت سیلندر اعمال کند و روغن به مخزن بازگردد. وقتی آسانسور در طبقه پایین متوقف می‌شود، سیستم کنترل دوباره دریچه را بسته می‌کند.
آسانسور شیشه ای
آسانسور شیشه ای یا پانوراما نوعی آسانسور است که به طور کامل از دیواره های شیشه ای تشکیل شده و به راحتی می‌توان از داخل آن به تمامی جهات محیط خارجی را مشاهده کرد. استفاده از آسانسور پانوراما به دلیل زیبایی، شیکی، و خاصیت آنها، مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. این محبوبیت از یک سو به دلیل جلوه‌ی زیبایی و شیک بودن آنها، و از سوی دیگر به دلیل مقاومت بالا و کیفیت عالی شیشه‌های استفاده شده در آنها است.
آسانسور شیشه ای علاوه بر استفاده در ساختمان‌های لوکس و مجهز، در فروشگاه‌های بزرگ، مجتمع‌های تجاری و اداری، هتل‌ها، و ساختمان‌های متعدد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نهایت، نکته حائز اهمیت در استفاده از این آسانسورها، رعایت ایمنی و استانداردهای مرتبط در نصب و استفاده از آنها است، بنابراین همواره لازم است مهندس ناظر در این زمینه نظارت داشته باشد.
آسانسور کششی
آسانسور کششی یا Traction Elevator یکی از رایج ترین انواع آسانسورها است که در بسیاری از پروژه‌های مسکونی استفاده می‌شود. در ساختمان آسانسور کششی، تجهیزاتی از جمله موتور، سیم بکسل و وزنه‌های تعادلی برای حرکت به سمت بالا و پایین استفاده می‌شوند.
وزنه‌های تعادلی برای خنثی کردن فشار وزن افراد سوار بر آسانسور استفاده می‌شوند و در چاله یا چاه آسانسور قرار دارند. موتور آسانسور کششی که از نوع الکتریکی است، در اتاق جداگانه‌ای به نام اتاق آسانسور نصب می‌شود. سیم بکسل از یک طرف به قرقره متصل شده و از طرف دیگر به بدنه آسانسور متصل است. قرقره انرژی مورد نیاز برای چرخیدن موتور الکتریکی را تامین می‌کند و سیم بکسل آسانسور را بین طبقات جابجا می‌کند.
آسانسور کششی به دو دسته کششی دنده ای و مغناطیسی تقسیم می‌شود. آسانسور کششی دنده‌ای که در آن موتور به یک گیربکس متصل است و انتقال نیرو از موتور به قرقره از طریق گیربکس صورت می‌گیرد و آسانسور کششی بدون دنده که در آن خبری از گیربکس برای انتقال قدرت و تنظیم سرعت قرقره نیست و این مدل با سرعت بالاتری کار می‌کند.
آسانسور وینچی
آسانسور وینچی از زنجیر یا طناب برای جابه‌جایی استفاده می‌کنند و برخلاف آسانسورهای کششی در آنها قاب و وزنه تعادل وجود ندارد. در آسانسورهای وینچی، کابین به وسیله‌ی زنجیر در هوا معلق و جابه‌جا می‌شود و نیروی رانش به صورت غیر اصطکاکی به آن وارد می‌شود.
یکی از بزرگترین تفاوت های آسانسورهای وینچی با آسانسورهای کششی، قابلیت نصب در مکان و فضاهای مختلف است. این نوع آسانسورها قابلیت نصب در مکان‌ها با فضای محدود، مکان‌هایی که نمی‌توان از سیستم کابین و وزنه استفاده کرد، یا مکان‌هایی که نیاز به سرعت بالا دارند را دارند.
آسانسور وینچی همچنین برای جابه‌جایی افراد و بار استفاده می‌شوند و در ظرفیت‌های مختلف ساخته و راه‌اندازی می‌شوند. به دلیل عدم وجود وزنه تعادل، موتور آسانسورهای وینچی بسیار قدرتمند است تا بتواند کل وزن کابین و بار آن را جابجا کند. این باعث می‌شود که موتورهای آسانسورهای وینچی قوی‌تر از موتورهای آسانسورهای کششی باشند.
آسانسورهای وینچی را از نظر نوع کاربرد و محل نصب آنها به آسانسورهای وینچی ساختمان، خانگی، فروشگاهی، صنعتی، رستورانی، کارگاهی تقسیم بندی می شوند. بیشترین کاربرد آسانسورهای وینچی در ساختمان‌سازی و جابه‌جایی مصالح است.
آسانسور پنوماتیک
آسانسورهای پنوماتیک، یا آسانسور وکیوم، از سیستم مکش هوا برای حرکت کابین استفاده می‌کنند. آسانسور پنوماتیک یکی از جدیدترین انواع آسانسورها است که در سال 2005 معرفی شد. آسانسورهای پنوماتیک بر اساس قوانین طبیعی فیزیکی عمل می‌کنند و از تجهیزات مکانیکی کمی استفاده می‌کنند.
محفظه آسانسور وکیوم شبیه به یک لوله است که در یک محیط خلاء قرار دارد. بدنه این آسانسور از جنس پلی کربنات و آلومینیوم ساخته شده است. حرکت کابین آسانسور صرفا به میزان هوای موجود در زیر و بالای کابین بستگی دارد.
وقتی شما وارد کابین آسانسور می‌شوید و قصد دارید به سمت بالا حرکت کنید، فشار هوای بالای آسانسور کاهش می‌یابد و همزمان فشار هوای زیر کابین باعث حرکت به سمت بالا می‌شود. در زمان پایین آمدن نیز این فرآیند برعکس اتفاق می‌افتد.
آسانسور پنوماتیک به دلیل کمتر بودن تجهیزات مکانیکی، هزینه‌های جاری فوق‌العاده کمی دارند و بعضاً به عنوان گزینه ای مقرون به صرفه برای مصارف مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع آسانسورها هنوز در مقیاس محدود استفاده می‌شوند و بیشتر در محل‌های خصوصی و مسکونی نصب می‌شوند.
آسانسور پنوماتیک برای ساختمان‌های با تعداد طبقات کمتر (معمولا ۲ تا ۴ طبقه) مناسب هستند. آسانسورهای پنوماتیک از یک سیلندر مدور عمودی تشکیل شده اند که دارای یک کابین درون آن است و حرکت کابین از طریق مکش و فشار هوا صورت می‌گیرد.
مشخصات فنی آسانسور پنوماتیک شامل سرعت حدود ۶ متر بر ثانیه، مصرف برق حدود ۲۴ ولت، خطر برق گرفتگی کم، و نیاز به فضای کم و چاه یک متری برای نصب آنها است. این آسانسورها به موتورخانه نیاز ندارند و به سبب نیاز کم به فضا، در مدت زمان کوتاهی قابل نصب هستند.
آسانسور مغناطیسی
آسانسور مغناطیسی یا Magnetic Elevator بدون استفاده از کابل و موتور کار می‌کند. با اتصال جریان برق به آهنربا، توان لازم برای حرکت کابین آسانسور به سمت بالا و پایین فراهم می‌شود. آسانسور مغناطیسی از ایمنی بالایی برخوردار هستند و به راحتی می‌توان از آنها برای ساختمان‌های بلندمرتبه استفاده کرد. همچنین، آسانسور مغناطیسی امکان جابجایی افقی را نیز فراهم می‌کنند، اما هنوز در مقیاس انبوه مورد استفاده قرار نگرفته اند.
آسانسور مغناطیسی، یکی از نوع‌های پیشرفته تر آسانسورها است که از قوانین جاذبه و دافعه بین قطب های آهنربا برای حرکت کابین آسانسور استفاده می‌کند.
در این نوع آسانسور، از ریل استفاده نمی‌شود و به جای آن از آهنربا استفاده می‌شود. در کف آسانسور نیز یک نوع آهنربای مغناطیسی نصب می‌شود که قطب‌های آن با قطب‌های آهنربای نصب شده در دیواره چاه آسانسور مخالف هستند.
آسانسور هیبریدی
آسانسور هیبریدی یا ترکیبی ترکیبی از ویژگی‌های آسانسورهای هیدرولیکی و کششی هستند که به عنوان یک گزینه لوکس و پیشرفته برای استفاده در خانه‌ها و ساختمان‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آسانسورها توانایی جابجایی مسافران و بارها را در ارتفاعات بالا را دارند، که این امر از نمونه‌های هیدرولیکی بهتر است.
مکانیسم عمل این آسانسورها از طریق موتور و پیستون صورت می‌گیرد. موتور به عنوان منبع اصلی توسط باتری، سوخت های احتراقی و یا برق تغذیه می‌شود. این ترکیب منابع انرژی باعث بهبود کارایی و کاربرد آسانسورهای هیبریدی می‌شود.
آسانسور هیبریدی به عنوان گزینه‌ای کارآمد برای استفاده در آسانسورهای ویلچر خانگی و سفارشی شناخته شده‌اند. آسانسور هیبریدی باعث کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های مربوط به نگهداری و سرویس می‌شوند و در عین حال قابلیت جابجایی در ارتفاعات بالا را دارند. به علاوه، آسانسور هیبریدی از لحاظ طراحی و امکانات نیز به عنوان گزینه ای لوکس و جذاب در خانه‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند.
آسانسور مسافربر
آسانسور مسافربر یک نوع آسانسور است که برای ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری با بیش از 3 طبقه مناسب است. این نوع آسانسور قابلیت جابجایی افراد را دارند و به طور عمده برای استفاده عمومی طراحی شده اند. ظرفیت آسانسور مسافربر بستگی به نوع و اندازه ساختمان دارد، اما اغلب توانایی حمل مسافر تا 1.5 تن را دارند.
سازندگان آسانسور مسافربر به منظور ایمنی و امنیت مسافران، استانداردهای جهانی را رعایت می‌کنند و تجهیزات ایمنی مناسب را در آسانسورها نصب می‌کنند. نصب آسانسور در ساختمان‌های مرتفع ضروری است، زیرا استفاده از پله‌ها برای طولانی مدت ممکن است بر سلامتی افراد تاثیر منفی داشته باشد.
آسانسورها می‌توانند داخل یا خارج از ساختمان نصب شوند و بسته به نوع کاربری و شرایط ساختمان، انتخاب مناسبی خواهند بود. برای اطمینان از کیفیت و ایمنی آسانسور، توصیه می‌شود که از شرکت‌های معتبر و با تجربه در این زمینه خریداری کنید. این کار می‌تواند اطمینان شما را از عملکرد صحیح و ایمنی آسانسور تضمین کند.
آسانسور ویلچر بر
آسانسور ویلچر بر به گونه ای طراحی شده است که امکان جابجایی ویلچر (صندلی چرخدار) از یک سطح به سطح دیگر را فراهم می‌کند. این آسانسور در دو نوع عمودی و شیبدار وجود دارد.
آسانسور ویلچر بر به افراد ناتوان، معلول یا دارای مشکلات حرکتی که نمی‌توانند از پله‌ها بالا و پایین بروند، امکان می‌دهد تا به صورت آسان و بدون نیاز به کمک دیگران از طبقه‌های مختلف ساختمان حرکت کنند. این آسانسورها امکان دسترسی به اماکن مختلف را برای افراد معلول یا ناتوان فراهم می‌کنند و زندگی مستقل و خود مختاری را برای آنها فراهم می‌آورند.
آسانسور ویلچر بر همچنین برای افرادی که ویلچر استفاده می‌کنند و نیاز به جابجایی آسان بین طبقات دارند، بسیار مفید است. این آسانسورها به ویژه در مکان‌هایی مانند بیمارستان، مراکز درمانی، مراکز خرید و اماکن عمومی دیگر که به افراد ناتوان خدمات ارائه می‌دهند، استفاده می‌شوند.
آسانسور خودروبر
آسانسور خودروبر راه حلی نوین برای پارک خودرو در پارکینگ و سطوح زیرزمینی ساختمان‌ها هستند. آسانسور خودروبر با ظرفیت حمل خودروهای سبک و سنگین به رانندگان کمک می‌کنند تا به راحتی و بدون نیاز به رانندگی در طبقات مختلف خودرو خود را پارک کنند. مزایای استفاده از آسانسور خودروبر شامل صرفه‌جویی در فضای پارکینگ و افزایش امنیت خودرو است.
آسانسور باربر
آسانسور باربر ابزار حمل و نقل حیاتی در انبار، فروشگاه و ساختمان‌های تجاری هستند. آنها با ظرفیت بالا، طراحی کاربردی، ویژگی‌های ایمنی و قابلیت‌های متنوع بارهای سنگین را به صورت سریع و ایمن جابجا می‌کنند.
مزایای آسانسور باربر شامل صرفه‌جویی در زمان و هزینه، کاهش حوادث، افزایش راندمان کاری و کاربردهای گسترده در انبار، فروشگاه، رستوران و هتل‌ها است. انتخاب آسانسور باربر مناسب با توجه به ظرفیت، ابعاد، سرعت، شرایط محیطی و قیمت آن اهمیت دارد.
آسانسور پله ای
آسانسور پله ای یا بالابر پله پیما یک وسیله مکانیکی است که برای کمک به افرادی که قادر به راه رفتن روی پله ها نیستند، طراحی شده است. اسانسور پله ای به صورت بدون هیچگونه مزاحمتی برای دیوارها یا تزئینات به پله‌ها متصل می‌شوند و به افراد امکان می‌دهند به صورت راحت و ایمن از پله‌ها بالا و پایین بروند.
آسانسور پله ای از باتری‌های قابل شارژ برای کارکرد خود استفاده می‌کنند. این باتری‌ها توسط یک سیستم شارژ ساده هنگامی که آسانسور پله ای در یکی از موقعیت های توقف خود پارک شده است، شارژ می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود که آسانسور پله ای حتی در صورت قطع برق هم بتواند استفاده شود.
آسانسور پله ای برای افراد مسن، معلول یا دارای مشکلات حرکتی که نمی‌توانند به راحتی از پله بالا و پایین بروند، نصب می‌شوند. این وسیله به آنها امکان می‌دهد بین طبقات منزل خود آزادانه حرکت کنند و استقلال بیشتری داشته باشند.
استفاده از آسانسور پله ای باعث افزایش ایمنی و آسایش افراد می‌شود و با کاهش خطر سقوط و آسیب‌دیدگی، به افزایش کیفیت زندگی آنها کمک می‌کند. البته هنگام نصب و استفاده از آسانسور پله ای، باید به نکات ایمنی لازم توجه شود.
آسانسور باری کوچک
آسانسورهای باری کوچک نسبت به آسانسورهای معمولی، کابین کوچکتری دارند که برای انتقال بارهای سنگین یا اشیاء مختلف به کار می‌روند. این نوع آسانسورها در مکان‌هایی مانند ساختمان‌های کوچک، فروشگاه، آشپزخانه، انبار و سایر مکان‌هایی که نیاز به جابجایی سریع و آسان اشیاء دارند، استفاده می‌شوند.
کابین آسانسور باری کوچک به کمک کابل و ریل‌های راهنما در داخل چاله آسانسور به حرکت در می‌آید. این آسانسورها اغلب دارای سیستم‌های ایمنی و کنترلی مخصوص برای جلوگیری از حوادث و تضمین ایمنی در هنگام جابجایی بارها هستند. به دلیل ابعاد کوچکتر کابین، این آسانسورها به صورت موثرتری در فضاهای محدود و با فرکانس استفاده بالا عمل می‌کنند.
آسانسور خدماتی
آسانسور خدماتی ابزارهای مهمی در مکان‌هایی هستند که نیاز به جابجایی اقلام و مواد مختلف دارند مانند بیمارستان، رستوران، آپارتمان، بانک، و غیره. آسانسور خدماتی برای جابه‌جایی اقلامی مانند دارو، غذا، لوازم آشپزخانه، مواد مصرفی روزانه، پرونده‌های مالی، وسایل بار، کتب، نامه، ابزارآلات، و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
آسانسور خدماتی از تکنولوژی کنترل کامپیوتری صنعتی بهره می‌برند که عملکرد آنها را بسیار سریع و دقیق می‌کند. این آسانسورها دارای ساختار و ترکیبی مدرن و پیشرفته است و با استفاده از جنس پالت استیل ضد زنگ، درب اتاقک و کابین آنها ساخته می‌شود.
مزیت آسانسور خدماتی در این است که امکان انتخاب طبقه مورد نظر بدون نیاز به حضور فرد داخل آسانسور وجود دارد. از این رو می‌توانند برای جابه‌جایی مواد به صورت سریع و موثر استفاده شوند. همچنین ظاهر زیبا و لوکس آسانسورهای خدماتی از جذابیت ویژه‌ای برخوردار است و به دکوراسیون داخلی مکان‌های نصب شده زیبایی اضافه می‌کند.
به طور کلی آسانسور خدماتی با امکانات و ویژگی‌هایی که دارند در بهبود فرآیند جابجایی مواد و اقلام مختلف در اماکن مختلف، از جمله هتل، رستوران، بیمارستان‌ها نقش مهمی دارند.
آسانسورهای روملس
آسانسورهای روملس Machine Room Less یا همان آسانسور بدون موتورخانه، نوعی از آسانسور هستند که موتور و تجهیزات کنترلی آنها در چاه آسانسور نصب می‌شود به جای استقرار در یک موتورخانه مستقل در ساختمان. این نوع آسانسورها برای مکان‌هایی که فضای مخصوص موتورخانه وجود ندارد یا نصب آن باعث برهم‌خوردن زیبایی طراحی ساختمان می‌شود، مناسب هستند.
یکی از ویژگی‌های مهم آسانسور روملس این است که تمامی تجهیزات موتور و کنترلی در چاه آسانسور نصب شده و از موتورهای گیرلس (بدون گیربکس) استفاده می‌کنند که ابعاد کوچکتری دارند و وزن کمتری دارند، این ویژگی‌ها باعث افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های نصب و عملیاتی آسانسور می‌شود.
آسانسور روملس دارای دو نوع وزنه پشت و وزنه بغل می‌باشند. انتخاب نوع وزنه بستگی به ابعاد و شرایط چاه آسانسور دارد. در هر دو حالت فلکه‌هایی بر روی وزنه و کابین نصب می‌شوند تا پیچش رفت و برگشت بکسل‌ها حداقل شود و عملکرد آسانسور بهینه باشد.
به طور کلی آسانسور روملس به دلیل عدم نیاز به موتورخانه مستقل و کارایی بالاتر موتورها، به گزینه ای جذاب برای ساختمان‌هایی که فضای مخصوص موتورخانه را ندارند یا نصب آن منجر به مشکلات زیبایی معماری می‌شود، تبدیل شده‌اند.
آسانسور خورشیدی
آسانسور خورشیدی یک نوع آسانسور است که از انرژی خورشید برای عملکرد خود استفاده می‌کند. این آسانسور به گونه‌ای طراحی شده که انرژی خورشیدی را با استفاده از پنل‌های خورشیدی تبدیل به برق می‌کنند و از آن برای حرکت و کارکرد آسانسور استفاده می‌کنند.
استفاده از آسانسورهای خورشیدی به ویژه در مکان‌هایی با رفت وآمد بالا می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد. این آسانسورها نه تنها به حفظ محیط زیست کمک می‌کنند بلکه می‌توانند باعث کاهش مصرف انرژی و در نتیجه کاهش هزینه‌های برق شود.
با توجه به اینکه خورشید به عنوان یک منبع انرژی تجدیدپذیر و پایدار محسوب می‌شود، استفاده از آسانسورهای خورشیدی همچنین می‌تواند به کاهش وابستگی به منابع انرژی غیرقابل تجدید پذیر کمک کند و در کل، به سوی یک توسعه پایدار تر حرکت کند.
آسانسور چند جهتی
آسانسور چند جهتی نوعی آسانسور است که به جای حرکت در یک مسیر مستقیم در چند جهت مختلف حرکت می‌کند. آسانسور چند جهتی برای ساختمان‌های بلند و پیچیده با چندین طبقه و چندین بخش مختلف طراحی شده است.
مزایای آسانسور چند جهتی شامل افزایش ظرفیت، کاهش زمان سفر، افزایش امنیت و افزایش comfort است. اما این آسانسورها با هزینه بالاتر و پیچیدگی سیستم همراه هستند.
آسانسور چند جهتی با ظرفیت بیشتر نسبت به آسانسورهای معمولی است و می‌تواند تعداد بیشتری از مسافران را حمل کند. آسانسور چند جهتی با استفاده از سیستم‌های هوشمند و پیشرفته، زمان سفر مسافران را کاهش می‌دهد.
آسانسور چند جهتی با سیستم‌های امنیتی پیشرفته و حساس، امنیت مسافران را افزایش می‌دهد.اما آسانسور چند جهتی با هزینه بالا و پیچیدگی سیستم همراه هستند. بنابراین، انتخاب آسانسور چند جهتی به بررسی شرایط ساختمان و نیازهای مسافران بستگی دارد.
کاربری آسانسور
آسانسور به عنوان رگ‌های حیاتی ساختمان‌های امروزی نقشی اساسی در جابجایی افراد و بار در ارتفاعات ایفا می‌کنند. اما کاربری آسانسورها می‌تواند بسیار متنوع باشد و هر نوع آسانسور برای پاسخگویی به نیازهای خاص طراحی شده است. در این مطلب به بررسی انواع کاربری آسانسور و ویژگی‌های هر کدام می‌پردازیم.
- آسانسور خانگی
- آسانسور کارگاهی
- آسانسور بیمارستانی
- آسانسور مسکونی
- آسانسور صنعتی
- آسانسور کشاورزی
- آسانسور هتلی
آسانسور خانگی
آسانسور خانگی که به آن هوم لیفت یا آسانسور کوچک هم می‌گویند، نوعی آسانسور است که برای استفاده در منازل مسکونی و ساختمان‌های کم‌ارتفاع (معمولاً تا 4 طبقه) طراحی شده است.
آسانسور خانگی نسبت به انواع آسانسورها ظرفیت کمتری دارند و برای جابجایی افراد و بارهای سبک مناسب هستند. آسانسور خانگی به منظور سهولت در جابجایی افراد در طبقات مختلف منزل، به خصوص برای سالمندان، کودکان و افراد معلول نصب می گردد.
آسانسور کارگاهی
آسانسور کارگاهی وسایلی مکانیزه هستند که برای جابجایی کارگران، مصالح سنگین و سایر اشیاء در محیط‌هایی مانند کارگاه‌های ساختمانی، معادن، و پروژه‌های ساخت و ساز استفاده می‌شوند. این آسانسورها با توجه به نیازهای مختلف پروژه‌ها، به صورت ثابت یا متحرک عرضه می‌شوند.
آسانسورهای کارگاهی ثابت در یک نقطه مشخص از پروژه نصب می‌شوند و امکان جا به جایی آنها وجود ندارد. این نوع آسانسورها نیاز به چاهک چاله دارند و در پایان پروژه با نصب آسانسورهای معمولی جایگزین می‌شوند.
در مقابل آسانسورهای کارگاهی متحرک امکان جا به جایی را فراهم می‌کنند و نیازی به چاهک ندارند. این آسانسورها مناسب برای استفاده‌های موقت در پروژه‌های درون شهری هستند و می‌توانند به صورت افقی یا عمودی عمل کنند.
کاربردهای اصلی آسانسورهای کارگاهی شامل جابجایی بارهای سنگین، تمیزکاری در ارتفاعات، و تعویض تجهیزات و مصالح ساختمانی می‌شود. این آسانسورها باعث افزایش ایمنی، صرفه‌جویی در زمان و هزینه و افزایش کارایی در پروژه‌های ساخت و ساز می‌شوند.
آسانسور بیمارستانی
آسانسور بیمارستانی برای جابجایی بیماران، تخت‌ها و تجهیزات پزشکی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی طراحی شده‌اند. این نوع آسانسورها با توجه به نیازهای خاص این محیط، دارای ویژگی‌های متمایزی هستند.
ابعاد بزرگتر که برای حمل و نقل تخت بیمار و تجهیزات پزشکی ، درب‌های عریض برای ورود و خروج آسان تخت بیمار، کفپوش ضد لغزش جهت جلوگیری از لیز خوردن بیمار و پرسنل، سیستم ضدعفونی کننده به منظور حفظ بهداشت محیط، حرکت نرم و بدون لرزش بیشتر جهت جلوگیری از ایجاد ناراحتی برای بیماران، سیستم‌های ایمنی پیشرفته برای حفظ امنیت بیماران و پرسنل استفاد می شود.آسانسور بیمارستانی نقش مهمی در ارائه خدمات درمانی با کیفیت و کارآمد ایفا می‌کنند.
آسانسور مسکونی
آسانسور مسکونی برای ساختمان‌های مسکونی با تعداد زیادی واحد مسکونی طراحی شده‌اند اغلب دارای ظرفیت متوسط و سرعت مناسب برای استفاده روزمره هستند.
آسانسور مسکونی جابجایی در آپارتمان‌های چند طبقه را آسان و لذت بخش می‌کنند. این نوع آسانسورها با ظرفیت متوسط و سرعت مناسب برای استفاده روزمره ساکنین طراحی شده‌اند و از ویژگی‌های مانند ابعاد و ظرفیت مناسب، طراحی زیبا و مدرن، مصرف برق بهینه، حرکت نرم و بدون صدا، سیستم‌های ایمنی پیشرفته و قابلیت‌های متنوع برخوردارند.
این آسانسورها امکان سهولت در جابجایی، افزایش ارزش ملک، صرفه‌جویی در زمان، کاهش ترافیک پله‌ها و ایجاد فضایی مدرن و لوکس را فراهم می‌کنند.
در انتخاب آسانسور مسکونی، به نکاتی مانند ظرفیت، سرعت، مصرف برق، ویژگی‌ها، قیمت و برند آن توجه کنید.
آسانسور صنعتی
آسانسور صنعتی جهت استفاده در کارخانه، انبارها و صنایع دیگر طراحی شده اند. دارای قابلیت حمل بار سنگین و مقاومت بالا در برابر فشار و استفاده مکرر هستند.
آسانسور صنعتی ابزارهای حمل و نقل قدرتمند در صنایع مختلف هستند که بارهای سنگین و حجیم را با ایمنی و کارایی بالا جابجا می‌کنند. این آسانسورها دارای ویژگی‌هایی مانند ظرفیت بالا، ابعاد بزرگ، مقاومت بالا، حرکت قدرتمند، ایمنی و اطمینان، و قابلیت‌های متنوع هستند.
استفاده از آسانسورهای صنعتی منجر به افزایش راندمان و کارایی، کاهش خطرات و حوادث، صرفه‌جویی در زمان و هزینه، بهبود شرایط محیط کار و کاربردهای گسترده در صنایع مختلف می‌شود. در انتخاب آسانسور صنعتی، نکاتی مانند ظرفیت، ابعاد، سرعت، شرایط محیطی، ویژگی‌ها، قیمت و برند آن بسیار مهم هستند.
آسانسور کشاورزی
آسانسور کشاورزی انقلابی در برداشت و حمل و نقل محصولات کشاورزی در مزارع و گلخانه‌ها هستند. آسانسور کشاورزی با طراحی خاص و ویژگی‌های ایمنی به کشاورزان در جابجایی سریع و آسان محصولاتشان کمک می‌کنند. مزایای آسانسور کشاورزی شامل صرفه‌جویی در زمان و هزینه، کاهش ضایعات، افزایش راندمان کاری و ایجاد فضای امن برای محصولات می باشد.
در انتخاب آسانسور کشاورزی، به نکاتی مانند ظرفیت، ابعاد، سرعت، شرایط محیطی و قیمت توجه کنید و مشاوره با متخصصان را در نظر بگیرید.
آسانسور هتلی
آسانسورهای هتلی جزء امکانات اساسی هر هتل مدرن محسوب می‌شوند. آسانسور هتلی برای جابجایی سریع و ایمن بارهای سنگین و اقلام مختلف در هتل استفاده می‌شوند، از جمله امکاناتی که می‌تواند تجربه اقامت مسافران را بهبود بخشد.
نصب آسانسور در هتل‌ها امکان دسترسی آسان و راحت به انواع اتاق، سوئیت و امکانات دیگر را برای مسافران و همچنین کارمندان فراهم می‌کند. با استفاده از آسانسورهای هتلی، مسافران قادر خواهند بود تا بارهای خود را به سرعت و بدون نیاز به صعود و نزول پله‌ها به اتاق خود یا از اتاق به سایر قسمت‌های هتل منتقل کنند.
یکی از مزایای اصلی آسانسور هتلی این است که با جابجایی بارهای سنگین و اقلام مختلف احتمال بروز آسیب به کارمندان هتل را به شدت کاهش می‌دهند. علاوه بر این، باعث افزایش بهره‌وری کارمندان شده و زمان و انرژی آنها را برای جابجایی بارها کاهش می‌دهند. این امر بهبود کیفیت خدمات ارائه شده در هتل و رضایت بیشتر مسافران را به همراه دارد.
با توجه به این موارد، آسانسورهای هتلی به عنوان یکی از امکانات اصلی و ضروری هر هتل مدرن مطرح می‌شوند که نقش بسیار مهمی در ارتقاء تجربه اقامت مسافران و بهبود کارایی کارمندان دارند.
قطعات اصلی آسانسور
آسانسور از قطعات مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه ای خاص را بر عهده دارند و با همکاری یکدیگر جابجایی امن و راحت افراد و بارها را بین طبقات مختلف ساختمان‌ها فراهم می‌کنند. در اینجا به معرفی و شرح وظایف مهمترین قطعات آسانسور می‌پردازیم:
- کابین آسانسور
- سیم بکسل آسانسور
- تابلو فرمان آسانسور
- سیستم محرکه آسانسور
- درب طبقات آسانسور
- تراول کابل آسانسور
- ریل راهنما آسانسور
- شاسی احضار آسانسور
- درب کابین آسانسور
- وزنه تعادل آسانسور
- ترمز آسانسور
- سیستم رویزیون آسانسور
کابین آسانسور
کابین آسانسور اصلی‌ترین بخش آن است و فضایی را برای جابجایی افراد و بارها بین طبقات مختلف فراهم می‌کند. کابین آسانسور از نظر ایمنی باید از استحکام کافی برخوردار باشند و به سیستم‌های امنیتی مانند ترمزهای اضطراری و درب‌های قفل شونده مجهز باشند.
کابین باید از نظر ابعاد، تهویه، نورپردازی و امکانات رفاهی مانند آینه، دکمه‌های احضار طبقات، پنل‌های نمایشگر و به گونه‌ای طراحی شوند که برای استفاده کنندگان راحت و مطلوب باشند.
سیم بکسل آسانسور
سیم بکسل وظیفه اتصال کابین و وزنه تعادل به موتور آسانسور را بر عهده دارند و نیروی لازم برای حرکت عمودی کابین را از طریق موتور به کابین منتقل می‌کنند.
سیم بکسل‌ها از رشته‌های فولادی با استحکام بالا ساخته شده‌اند و باید به طور مرتب بازرسی و تعویض شوند تا از سلامت و عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.
تعداد سیم بکسل‌ها در آسانسورهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد، اما به طور معمول از چهار تا هشت سیم بکسل در هر آسانسور استفاده می‌شود.
تابلو فرمان آسانسور
تابلو فرمان مرکز کنترل آسانسور است و وظیفه هماهنگی و کنترل تمامی اجزای آن را بر عهده دارد. تابلو فرمان دستورات مربوط به حرکت کابین، توقف در طبقات، باز و بسته شدن درب‌ها را دریافت و به سایر اجزای آسانسور ارسال می‌کند.
تابلو فرمان به سیستم‌های ایمنی مجهز است که در صورت بروز هرگونه مشکل، آسانسور را به طور خودکار متوقف می‌کند.
سیستم محرکه آسانسور
سیستم محرکه وظیفه تامین نیروی لازم برای حرکت کابین آسانسور را بر عهده دارد. سیستم‌های محرکه آسانسورها می‌توانند هیدرولیکی، کششی یا مغناطیسی باشند. نوع سیستم محرکه با توجه به تعداد طبقات، ظرفیت آسانسور، نوع کاربری انتخاب می‌شود.
درب طبقات آسانسور
درب کابین از افراد و بارها در برابر سقوط یا برخورد با اجسام محافظت می‌کند. درب‌های کابین می‌توانند اتوماتیک، دستی، لولایی، تلسکوپی، کشویی باشند. درب‌های کابین باید از نظر ایمنی به گونه‌ای طراحی و ساخته شوند که از محبوس شدن افراد در داخل کابین جلوگیری کنند و در صورت بروز خطر، به طور خودکار باز شوند.
تراول کابل آسانسور
تراول کابل وظیفه انتقال اطلاعات بین کابین و طبقات را بر عهده دارد. این اطلاعات شامل درخواست حرکت، توقف در طبقات، باز و بسته شدن درب‌ها می‌شود. تراول کابل از سیم‌های مسی با روکش عایق ساخته شده است.تراول کابل در داخل چاه آسانسور و در کنار ریل‌ها قرار می‌گیرد.
ریل راهنما آسانسور
ریل راهنما مسیر حرکت کابین و وزنه تعادل را در داخل چاه آسانسور مشخص می‌کند. ریل‌ها از فولاد با استحکام بالا ساخته شده‌اند و باید به طور مرتب بازرسی و تعمیرات شوند. ریل‌ها نقش مهمی در ایمنی آسانسور دارند و از حرکت خارج از مسیر کابین و وزنه تعادل جلوگیری می‌کنند.
شاسی احضار آسانسور
شاسی‌احضار برای درخواست حرکت کابین به طبقات مختلف توسط افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاسی‌احضار در داخل کابین و در طبقات مختلف ساختمان نصب می‌شود. شاسی‌های احضار می‌توانند دکمه‌ای، لمسی یا صوتی باشند.
درب کابین آسانسور
درب کابین از افراد و بارها در برابر سقوط یا برخورد با اجسام محافظت می‌کند. درب‌های کابین می‌توانند اتوماتیک، دستی، لولایی، تلسکوپی، کشویی باشند. درب‌های کابین باید از نظر ایمنی به گونه‌ای طراحی و ساخته شوند که از محبوس شدن افراد در داخل کابین جلوگیری کنند و در صورت بروز خطر، به طور خودکار باز شوند.
وزنه تعادل آسانسور
وزنه تعادل برای تعادل وزن کابین و ایجاد تعادل در سیستم به کار می‌رود. این امر به کاهش مصرف انرژی و حرکت روان‌تر آسانسور کمک می‌کند. وزنه تعادل در سمت مقابل کابین در داخل چاه آسانسور قرار می‌گیرد. وزنه تعادل مانند کابین در ریل‌های جداگانه حرکت می‌کند.
ترمز آسانسور
ترمز آسانسور نقش حیاتی در ایمنی آن بازی می‌کند و دو نوع اصلی دارد: ترمز اصطکاکی که با ایجاد اصطکاک کنترل سرعت کابین را انجام می‌دهد و ترمز اضطراری که در صورت پارگی سیم بکسل از سقوط کابین جلوگیری می‌کند. به علاوه، ترمزهای دیگری نیز وظایف خاص خود را دارند. انتخاب و نصب ترمز مناسب برای آسانسور بسیار اهمیت دارد و بازرسی و نگهداری منظم ضروری است.
سیستم رویزیون آسانسور
سیستم رویزیون آسانسور، که به آن جعبه ریویزیون نیز گفته می‌شود، به عنوان رابط بین تابلو فرمان و اجزای مختلف آسانسور عمل می‌کند و وظایف مهمی را در عیب‌یابی، سرویس و نگهداری آسانسور بر عهده دارد.
این سیستم شامل کلید، دکمه، نشانگر و اتصالات الکتریکی است که به تعمیرکاران آسانسور اجازه می‌دهد تا به بخش‌های مختلف آسانسور دسترسی پیدا کرده و عملکرد آنها را بررسی کنند. سیستم رزیون آسانسور ابزاری ضروری برای تضمین عملکرد ایمن و قابل اعتماد آسانسور است.
با استفاده از این سیستم، می‌توان به آسانی عیب‌یابی، سرویس و نگهداری آسانسور را انجام داد و از بروز مشکلات و خطرات احتمالی جلوگیری کرد.
لوازم آسانسور
آسانسور از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظایف خاص خود را بر عهده دارند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر برخی از این لوازم آسانسور می‌پردازیم:
- مگنت درب آسانسور
- اهرم آسانسور
- جک آسانسور
- سیم پیچ مغناطیسی
- قفل لولایی آسانسور
- شالتر آسانسور
- روغندان آسانسور
- پاراشوت آسانسور
- پاراشوت تدریجی
- براکت آسانسور
- لقمه آسانسور
مگنت درب آسانسور
مگنت درب آسانسور در داخل کابین و در سمت قفل ایمنی نصب می‌شود. زمانی که کابین به طبقات می‌رسد، قفل درب آسانسور با فشار دادن این مگنت باز می‌شود.
اهرم آسانسور
اهرم اسانسور به مگنت و قفل درب متصل است و با رسیدن کابین به طبقات، توسط تراول کابل و سیستم کنترل فعال می‌شود.
جک آسانسور
جک آسانسور برای ایجاد نیروی لازم برای حرکت اهرم و باز شدن قفل درب استفاده می‌شود. جک هیدرولیک حرکت نرم و عاری از لرزش را برای کابین آسانسور فراهم می‌کنند. جک‌های هیدرولیک قطعاتی بادوام و قابل اعتماد هستند و نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارند.
جک‌های هیدرولیک می‌توانند نیروی زیادی را برای جابجایی کابین‌های سنگین و در ساختمان‌های مرتفع تامین کنند. جک‌های هیدرولیک در انواع مختلف آسانسورها، از جمله آسانسورهای هیدرولیک، کششی و مغناطیسی، کاربرد دارند.
سیم پیچ مغناطیسی آسانسور
سیم پیچ مغناطیسی آسانسور یک سیستم امنیتی است که با برق دار شدن، میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند. این میدان مغناطیسی به قفل درب نزدیک می‌شود و آن را باز می‌کند. با باز شدن قفل درب، آسانسور به حرکت در می‌آید و مسافران را به مقصد برساند.
قفل لولایی آسانسور
قفل لولایی آسانسور وظیفه نگهداری درب در حالت بسته را بر عهده دارد و با فعال شدن مگنت، باز می‌شود. قفل لولایی در درب طبقات آسانسور نصب می‌شود. قفل لولایی این امکان را به ما می‌دهد تا در هنگام باز و بسته شدن درب کابین، آسانسور حرکت نکند.
قفل لولایی با استفاده از یک زبانه فلزی، درب را در حالت بسته نگه می‌دارد. این زبانه با فعال شدن مگنت درب کابین آزاد می‌شود و درب باز می‌شود.
شالتر آسانسور
شالتر آسانسور در بالا و پایین چاه آسانسور و در هر طبقه نصب می‌شوند. شالترها برای شناسایی حد مجاز حرکت کابین و جلوگیری از عبور کابین از طبقات استفاده می‌شوند.
شالترها با استفاده از سنسورهای مغناطیسی یا میکروسوئیچ‌ها عمل می‌کنند. با رسیدن کابین به بالا یا پایین‌ترین حد مجاز، شالتر فعال شده و سیگنالی به سیستم کنترل ارسال می‌شود که مانع از حرکت بیشتر کابین می‌شود.
روغندان آسانسور
روغندان آسانسور در کفشک‌های کابین و وزنه تعادل نصب می‌شوند. روغندان‌ها برای روغنکاری خودکار ریل‌های آسانسور استفاده می‌شوند. روغنکاری ریل‌ها به وسیله یک مخزن روغن، فیتیله‌ها و سیستم مویینگی انجام می‌شود. فیتیله‌ها روغن را از مخزن به سطح ریل‌ها منتقل می‌کنند و اصطکاک بین کابین و ریل‌ها را کاهش می‌دهند.
پاراشوت آسانسور
پاراشوت در داخل چاه آسانسور و در بالای کابین نصب می‌شوند. پاراشوت سیستم‌های ترمز اضطراری آسانسور هستند که در صورت پارگی سیم بکسل‌ها، از سقوط کابین جلوگیری می‌کنند. پاراشوت در سه نوع لحظه‌ای، تدریجی و غلتکی موجود هستند.
پاراشوت‌های لحظه‌ای: در قدیم برای آسانسورهای با سرعت کم استفاده می‌شدند، اما به دلیل عملکرد ناامن، استفاده از آنها ممنوع شده است.
پاراشوت تدریجی آسانسور
پاراشوت تدریجی آسانسور با سرعت کنترل‌شده کابین را متوقف می‌کنند و از تکان‌های ناگهانی جلوگیری می‌کنند. برای آسانسورهای با سرعت بالا استفاده می‌شوند و با استفاده از غلطک‌هایی که با ریل‌ها اصطکاک ایجاد می‌کنند، کابین را متوقف می‌کنند.
براکت آسانسور
براکت پایه‌هایی هستند که برای متصل کردن ریل‌های آسانسور به دیوار سازه و چاه استفاده می‌شوند. براکت وزن ریل‌ها و کابین را تحمل می‌کنند و از لرزش و حرکت ناخواسته آنها جلوگیری می‌کنند.
براکت نیروهای وارده به ریل‌ها، مانند نیروهای ترمز و نیروهای ناشی از حرکت کابین را به دیوار سازه و چاه منتقل می‌کنند.
براکت در انواع مختلفی مانند براکت‌های ساده، براکت‌های تقویتی، براکت‌های لرزه‌گیر موجود هستند. نوع براکت مورد استفاده با توجه به نوع آسانسور، ظرفیت کابین، سرعت حرکت، نوع ریل‌ها انتخاب می‌شود.
فاصله بین براکت‌ها باید به گونه‌ای باشد که در هنگام ترمز ناگهانی آسانسور، از کمانش ریل‌ها جلوگیری شود. براکت باید از استحکام و مقاومت کافی برخوردار باشند تا بتوانند وزن ریل‌ها و کابین را به طور ایمن تحمل کنند. براکت باید از مواد باکیفیت و با استانداردهای لازم ساخته شوند.
لقمه آسانسور
لقمه آسانسور گیره‌هایی هستند که برای اتصال ریل‌های آسانسور به براکت‌ها استفاده می‌شوند. لقمه ریل‌ها را به طور محکم به براکت‌ها ثابت می‌کند و از حرکت و جابجایی آنها جلوگیری می‌کند. لقمه‌ها امکان تنظیم موقعیت ریل‌ها را به طور دقیق فراهم می‌کنند.
لقمه آسانسور در انواع مختلفی مانند لقمه‌های ساده، لقمه‌های چدنی، لقمه‌های فورج موجود هستند. نوع لقمه مورد استفاده با توجه به نوع براکت، نوع ریل، وزن کابین انتخاب می‌شود. لقمه‌ها باید از مواد باکیفیت و با استانداردهای لازم ساخته شوند. لقمه باید به طور محکم به ریل و براکت متصل شوند تا از لق شدن و جابجایی آنها جلوگیری شود.
لقمه‌ها باید در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم باشند. در انتخاب براکت و لقمه مناسب برای آسانسور، باید به عوامل مختلفی مانند نوع آسانسور، ظرفیت کابین، سرعت حرکت، نوع ریل‌ها، وزن کابین، شرایط محیطی توجه کرد. همچنین، نصب براکت و لقمه باید توسط افراد متخصص و با تجربه انجام شود.
استاندارد آسانسور
استاندارد آسانسور مجموعه‌ای از قوانین و مقررات است که توسط سازمان ملی استاندارد ایران تدوین و ابلاغ شده است. هدف از تعیین این استاندارد حفظ جان و مال افراد و جلوگیری از بروز حوادث ناگوار در آسانسورها است. رعایت نکردن این استانداردها می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد. استانداردهای آسانسور شامل موارد زیر می‌شود:
- الزامات تعیین سرعت حرکت آسانسور
- باز و بسته شدن به موقع درب آسانسور توسط سیستم‌های شناسایی درب
- ویژگی ضد حریق بودن
- ابزار تضمین ایمنی درب
- فاصله سقف آسانسور تا دیوار
- نحوه عملکرد قفل درب
- کیفیت قفل و ریل
- تهویه آسانسور
- احساس راحتی و امنیت در آسانسور
- تناسب ظرفیت آسانسور با محل استفاده از آن
- پنل آسانسور و رابط کاربری آن
- پاراشوت
- وجود سیستم زنگ هشدار
- ضربه گیرهای پایین آسانسور
این استانداردها به منظور حفظ ایمنی و اطمینان از عملکرد صحیح و مطمئن آسانسورها تعیین شده‌اند و رعایت آنها برای نصب، نگهداری و تعمیر آسانسورها بسیار حائز اهمیت است.
چاله آسانسور
همانطور که می‌دانید آسانسور از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در هماهنگی کامل با یکدیگر جابجایی امن و راحت افراد و بارها را بین طبقات مختلف ساختمان‌ها امکان پذیر می‌کند. در میان این اجزای، چاه آسانسور نقشی حیاتی ایفا می‌کند و به مثابه سکوی امنی در زیر پای این غول آهنی عمل می‌کند.
چاه آسانسور یک تونل عمودی است که شامل کابین آسانسور، ریل حرکتی و وزنه تعادل است. این تونل از کف یا پی ساختمان تا قسمت سقف موتورخانه که در پشت بام ساختمان واقع شده امتداد دارد. این فضا اطراف خود را با دیوارها، دیوارهای اضطراری و درب‌های طبقات احاطه می‌کند.
چاه آسانسور، کابین، وزنه تعادل، ریل‌ها، سیم بکسل‌ها و سایر تجهیزات آسانسور را در محیطی امن و محصور نگه می‌دارد و از آنها در برابر عوامل خارجی مانند بارش برف و باران، باد، گرد و غبار محافظت می‌کند.
چاه آسانسور مسیر حرکت کابین و وزنه تعادل را مشخص می‌کند و ریل‌هایی که در امتداد دیواره‌های آن نصب شده‌اند، حرکت روان و ایمن کابین را تضمین می‌کنند.
چاه آسانسور فضایی مناسب برای انجام تعمیرات و نگهداری آسانسور فراهم می‌کند. تکنسین‌ها می‌توانند از طریق درب‌های دسترسی در طبقات مختلف به داخل چاه رفته و به اجزاء مختلف آسانسور دسترسی پیدا کنند. در برخی موارد، از چاه آسانسور برای نصب تجهیزاتی مانند ضربه‌گیرها، سیستم‌های اطفاء حریق استفاده می‌شود.
نصب آسانسور باید با رعایت کامل ضوابط و استانداردهای مربوط به چاه آسانسور انجام شود تا ایمنی و عملکرد صحیح آن تضمین شود.
ابعاد آسانسور
ابعاد آسانسور طبق مقررات ملی ساختمان تعیین شده و متاثر از عواملی همچون ظرفیت آسانسور و نوع آسانسور است. توجه به ابعاد آسانسور در خرید و نصب آن بسیار حیاتی است.
این ابعاد به وفور در استانداردها و مقررات ملی ساختمان تعیین شده و بستگی به نوع و ظرفیت آسانسور دارد، به ویژه در مکان‌هایی مانند بیمارستان‌ها که نیاز به آسانسور با ابعاد و سرعت مناسب برای حمل بیماران دارند.
مواردی همچون نوع هیدرولیک یا کششی، مکان جک و نوع درب (اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک) نیز بر ابعاد تأثیرگذارند. رعایت استانداردها در مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان ضروری است تا آسانسور مناسبی انتخاب شود که به ظرفیت مورد نیاز پاسخ دهد.
مهمترین ابعاد در آسانسور عبارتند از:
- ابعاد کابین آسانسور
- ابعاد چاله آسانسور
ابعاد کابین آسانسور
ابعاد کابین آسانسور ۴ نفره، ۵ نفره، ۶ نفره، ۸ نفره و ۱۳ نفره بر اساس استانداردهای مقررات ملی ساختمان می باشد. ابعاد کابین آسانسور بر اساس ظرفیت و تعداد نفراتی که می‌توانند در آن حمل شوند، متفاوت است.
به عنوان مثال، آسانسور ۴ نفره دارای ابعادی به اندازه عرض ۹۰ سانتی‌متر، عمق ۱۰۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۲۲۰ سانتی‌متر هستند. ابعاد درب این آسانسور نیز ۷۰ در ۲۰۰ سانتی‌متر است.
آسانسورهای ۵ نفره دارای ابعاد عرض ۱۱۰ سانتی‌متر، عمق ۱۰۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۲۲۰ سانتی‌متر هستند. ابعاد درب این آسانسورها نیز باید ۸۰ در ۲۰۰ سانتی‌متر باشد.
آسانسورهای ۶ نفره دارای ابعاد عرض ۱۱۰ سانتی‌متر، عمق ۱۱۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۲۲۰ سانتی‌متر هستند. بنابراین، با توجه به ظرفیت و نیاز خود، می‌توانید آسانسور مناسب را انتخاب کرده و ابعاد کابین و درب آن را مطابق با استانداردهای موجود در نظر بگیرید.
ابعاد چاله آسانسور
ابعاد چاله آسانسور متاثر از دو عامل اصل ظرفیت کابین و سرعت آسانسور می‌باشد.
ابعاد چاهک آسانسور به دو عامل اصل، یعنی ظرفیت کابین و سرعت آسانسور وابسته است. در آسانسورهای با سرعت تا ۱ متر بر ثانیه، ارتفاع چاهک ۱۴۰ سانتی‌متر است.
در آسانسورهای ۵ تا ۱۳ نفره با سرعت ۱.۶ متر بر ثانیه، ارتفاع چاهک ۱۶۰ سانتی‌متر و در آسانسورهای ۶ تا ۱۳ نفره با سرعت ۲.۵ متر بر ثانیه، ارتفاع چاهک ۲۲۰ سانتی‌متر است.
ظرفیت آسانسور
ظرفیت آسانسور به حداکثر تعداد افرادی که می‌توانند به طور همزمان در کابین آسانسور حضور داشته باشند و با خیال راحت به مقصد خود برسند، اطلاق می‌شود. این عدد بر اساس واحدهای مختلفی مانند تعداد نفرات یا وزن کل سرنشینان و بار آنها محاسبه می‌شود. عوامل موثر بر ظرفیت آسانسور شامل موارد زیر می شود:
مساحت کف کابین آسانسور نقشی اساسی در تعیین ظرفیت آن دارد. هر چه کابین بزرگتر باشد، افراد بیشتری می‌توانند در آن جای بگیرند.
حداکثر وزنی که کابین آسانسور می‌تواند تحمل کند، به استحکام سازه، موتور و سیستم تعلیق آن بستگی دارد. این وزن مجاز با توجه به ابعاد کابین و استانداردهای مربوطه محاسبه می‌شود.
آسانسورهایی که برای مصارف مسکونی طراحی شده‌اند، معمولاً ظرفیت کمتری نسبت به آسانسورهای تجاری یا حمل بار دارند.
در هر کشور و منطقه، استانداردهای خاصی برای ظرفیت آسانسورها وجود دارد که باید توسط طراحان و سازندگان رعایت شود.
محاسبه دقیق ظرفیت آسانسور به فرمول‌های پیچیده‌ای مربوط به مهندسی مکانیک و عمران نیاز دارد.
برای تخمین و محاسبه کف کابین آسانسور از فرمول های زیر استفاده می کنیم:
طول کابین * عرض کابین = مساحت کف کابین
نکته: جهت آسانسور مسکونی، از ضریب اشغال 0.6 نفر در هر متر مربع و برای آسانسورهای تجاری از ضریب 0.5 نفر در هر متر مربع استفاده کنید.
مساحت کف کابین * ضریب اشغال = ظرفیت نهایی
نکته: کابین آسانسور مسکونی دارای طول 2 متر و عرض 1.5 متر باشد.
در این صورت:
مساحت کف کابین: 2 متر * 1.5 متر = 3 متر مربع
ظرفیت نهایی: 3 متر مربع * 0.6 نفر در هر متر مربع = 1.8 نفر
| ابعاد کابین ( طول*عرض) | مساحت کف(متر مربع) | ظرفیت تقریبی( مسکونی) | ظرفیت تقریبی (تجاری) |
|---|---|---|---|
| 1.5 × 1.2 | 1.8 | 1.1 | 0.9 |
| 2 × 1.5 | 3 | 1.8 | 1.5 |
| 2.5 × 2 | 5 | 3 | 2.5 |
| 3 × 2.4 | 7.2 | 4.3 | 3.6 |
| 3.5 × 2.8 | 9.8 | 5.9 | 4.9 |
نصب آسانسور
نصب آسانسور یک فرایند تخصصی است که توسط کارشناسان آسانسور و مهندسان ساختمانی انجام می‌شود. مراحل نصب آسانسور شامل موارد زیر است:
- بررسی ساختمان
- طراحی سیستم
- نصب آسانسور
- تست سیستم
- آزمایش و تایید
کارشناسان آسانسور ساختمان را بررسی می‌کنند تا مشخص کنند که آسانسور چه نوعی و به چه صورت نصب شود. مهندسان ساختمانی طراحی سیستم آسانسور را انجام می‌دهند تا مطمئن شوند که آسانسور به صورت صحیح نصب شود.
کارشناسان آسانسور، آسانسور را نصب می‌کنند و سیستم را به صورت صحیح متصل می‌کنند. سپس سیستم آسانسور را تست می‌کنند تا مطمئن شوند که به صورت صحیح کار می‌کند.
در مرحله آخر کارشناسان نصب آسانسور سیستم آسانسور را آزمایش می‌کنند و تأیید می‌کنند تا مطمئن شوند که به صورت صحیح کار می‌کند. نصب آسانسور باید توسط کارشناسان آسانسور و مهندسان ساختمانی انجام شود تا مطمئن شوند که آسانسور به صورت صحیح نصب شده باشد.
نحوه کار آسانسور
آسانسور از یک کابین که به یک سیستم بالابر متصل شده و یک کابل به یک جعبه وصل شده تشکیل شده است. این وسیله عملکرد خود را مانند قرقره انجام می‌دهد. اگرچه آسانسورهای مدرن دارای پیچیدگی بیشتری هستند و از سیستم‌های مکانیکی پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند.
سیستم بالابر یک سیستم مکانیکی پیشرفته است که با استفاده از موتور و تسمه یا رولر، کابین آسانسور را به بالا یا پایین حرکت می‌دهد. این سیستم با استفاده از کنترل‌کننده‌های الکترونیکی و سیستم‌های هوشمند کنترل می‌شود.
کنترل آسانسور اغلب با استفاده از سنسورها و سیستم‌های تشخیص، حرکت آسانسور را کنترل و مدیریت می‌کند. این کنترل کننده‌ها با استفاده از فناوری‌های نوین مثل هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، عملکرد آسانسورها را بهبود می‌بخشند.
امنیت آسانسور بسیار مهم است. آسانسورها باید با رعایت استانداردهای امنیت و بهداشت نصب و نگهداری شوند تا از ریسک‌های احتمالی جلوگیری شود. این موارد شامل بررسی و تست سیستم آسانسور، آموزش ساکنین در استفاده از آسانسور و نگهداری و تعمیر است.
سرویس و نگهداری آسانسور
سرویس و نگهداری آسانسور باید به صورت دوره ای و مرتب انجام شود تا ایمنی و عملکرد صحیح آسانسور حفظ شود. تکنسین‌های متخصص و صلاحیت‌دار باید به صورت دوره‌ای آسانسور را بررسی کنند و هر گونه نقص یا مشکل را شناسایی کنند.
قطعات آسانسور مانند کابل‌ها، سیستم ترمز، سیستم هیدرولیک باید به صورت منظم و زمان‌بندی شده تعویض شوند. قبل از استفاده از آسانسور باید تست‌های لازم از سیستم ترمز، سیستم اضطراری، سیستم هیدرولیک و غیره انجام شود.
آسانسور باید به صورت منظم و با استفاده از مواد شوینده مناسب پاکسازی شود تا از کثیفی و آلودگی جلوگیری شود. ساکنین و کاربران باید آموزش‌های لازم در مورد استفاده صحیح از آسانسور و رفتارهای ایمنی در زمان استفاده از آن دریافت کنند.
با رعایت این موارد، سرویس و نگهداری آسانسور به صورت صحیح و کامل انجام می‌شود و احتمال وقوع حوادث ناخوشایند به حداقل ممکن می‌رسد.
تعمیر آسانسور
تعمیر آسانسور باید توسط تکنسین های متخصص و صلاحیت دار انجام شود. برای تعمیر یک آسانسور باید موارد را در نظر بگیریم. ابتدا باید دقیقا مشکل آسانسور را تشخیص دهید، مثلا آیا آسانسور عمل نمی‌کند، صدای غیر عادی می‌دهد یا نورهای خطا روشن است.
اگر مشکل برای شما قابل حل نیست بهتر است با یک تعمیرکار مجاز یا شرکت تعمیرات آسانسور تماس بگیرید. آنها دارای تجربه و ابزار لازم برای انجام تعمیرات هستند. اگر آسانسور تحت قرارداد تعمیرات است، مطمئن شوید که تمام مراحل به توافقنامه مطابق انجام می‌شود و هزینه ها مشخص شده است.
پس از تعمیر مراقبت منظم و نگهداری آسانسور را از اطرافیان مطلع کنید تا از عملکرد بهتر آن اطمینان حاصل کنند. در صورت لزوم به ساکنین آموزش دهید که چگونه با آسانسور به درستی برخورد کنند تا مشکلات کمتری بوجود آید.
بسته به جزئیات مشکلات احتمالی این مراحل ممکن است متغیر باشند، اما همیشه بهتر است با استفاده از خدمات یک تخصصی متخصص در این زمینه کار شود تا هر گونه خطری را که ممکن است باعث شود.
کلام آخر
آسانسور اختراعی شگفت‌انگیز است که جابجایی افراد و بار بین طبقات را به طور ایمن، راحت و کارآمد امکان پذیر می‌کنند. عملکرد این وسیله به نظر ساده می‌رسد، اما در واقع مجموعه‌ای از اجزای پیچیده و هماهنگ با هم کار می‌کنند تا کابین را به بالا و پایین ببرند.
از ریل ها و موتور گرفته تا سیستم کنترل و ترمز، هر کدام نقشی حیاتی در عملکرد صحیح و ایمن آسانسور ایفا می‌کنند. انتخاب و نصب تجهیزات مناسب، با توجه به نوع ساختمان، تعداد طبقات، ظرفیت و کاربری آسانسور، از اهمیت بالایی برخوردار است.
علاوه بر این سرویس و نگهداری منظم آسانسور به منظور اطمینان از عملکرد صحیح و ایمن آن، ضروری است. با درک نحوه کار آسانسور و رعایت نکات ایمنی، می‌توان از مزایای این اختراع شگفت‌انگیز به طور کامل بهره برد و سفری امن و راحت را در بین طبقات تجربه کرد.
سوالات متداول آسانسور
انگلیسی آسانسور چیست؟
آسانسور به انگلیسی به دو صورت ترجمه می‌شود، Elevator رایج‌ترین ترجمه برای آسانسور است و در هر دو انگلیسی آمریکایی و بریتانیایی استفاده می‌شود. کلمه Lift بیشتر در انگلیسی بریتانیایی برای آسانسور استفاده می‌شود.
چرا در آسانسور آینه نصب می کنند؟
به دلیل روانی نصب آینه شامل کاهش انتظار، بزرگتر جلوه دادن فضا و ایجاد حس امنیت است. و به لحاظ کاربردی شامل کمک به افراد کم‌توان، ایجاد دید بهتر و بررسی ظاهر می‌باشد. نصب آینه در آسانسور به دلیل مزایای روانی و کاربردی یک الگوی رایج در طراحی آسانسورها تبدیل شده است.
حداقل ابعاد آسانسور چقدر است؟
ابعاد آسانسور به ظرفیت، نوع کاربری و فضای در دسترس بستگی دارد. حداقل ابعاد استاندارد برای چاه آسانسور عرض حداقل 160 سانتی‌متر و عمق حداقل 190 سانتی‌متر و کابین مساحت حداقل 1.6 متر مربع و ابعاد حداقل 110 سانتی‌متر در 140 سانتی‌متر می باشد ابعاد استاندارد برای آسانسورهای 1 تا 4 نفر بر اساس مقررات ملی ساختمان و استانداردهای مربوطه تعیین می‌شود.
اگر در آسانسور گیر کردیم چه کنیم؟
آرامش خود را حفظ کنید، وحشت و اضطراب کمکی به وضعیت نمی‌کند. از طریق تلفن همراه یا تلفن اضطراری داخل آسانسور با کمک تماس بگیرید. از تلاش برای خارج شدن از آسانسور خودداری کنید و منتظر رسیدن کمک باشید. دکمه‌های اضطراری را فشار ندهید، ممکن است سیستم را مختل کند. از پریدن یا هل دادن درب‌ها خودداری کنید،این کار خطرناک است و ممکن است باعث آسیب دیدگی شود. اگر هوا کم است، سعی کنید نفس خود را حفظ کنید، تا حد امکان آرام بمانید و از حرکات غیر ضروری خودداری کنید. با حفظ خونسردی و رعایت نکات ایمنی، می‌توانید به طور صحیح منتظر کمک بمانید و از آسانسور خارج شوید.
حروف روی پنل آسانسور به چه معناست؟
حروف روی پنل آسانسور معمولا برای نشان دادن طبقات مختلف به کار می‌روند. اعداد، نشان دهنده شماره طبقه هستند. برای طبقات غیرمعمول یا خاص مانند زیرزمین (B)، همکف (G)، پنت هاوس (PH) یا روف گاردن (R) استفاده می‌شود. در برخی از آسانسورها، ممکن است از علامت‌های دیگر مانند جهت فلش‌ها برای نشان دادن جهت حرکت کابین یا دکمه‌های اضطراری نیز استفاده شود.
